ABD'nin Irak'taki savaş suçları

Savaş suçları ve büyük şirket yolsuzlukları gibi birçok skandalı 2006'dan beri "içeriden" yayınladığı belgelerle adını dünyaya duyuran İsveç merkezli internet sitesi WikiLeaks, Afganistan'daki Amerikan ve NATO güçlerinin gizli istihbarat raporlarını açıklayıp gündemi değiştirmesinden üç ay sonra, bu kez "Irak Savaş Günlükleri" ile dünyayı sarstı. Sitenin, ismi açıklanmayan askeri bir kaynağa dayandırdığı "haber," 1 Ocak 2004 - 31 Aralık 2009 döneminde hazırlanan yaklaşık 400 bin Amerikan askeri belgesinden oluşuyor. ABD Savunma Bakanlığı'nın (Pentagon) "SIGACT" olarak adlandırdığı ve Irak'taki kara kuvvetleri tarafından gözlenen "önemli eylemleri" bildirdiği ham raporların çoğu gizli ibareli.

Cnn reddetti

Afganistan Savaş Günlükleri'nden beri Pentagon'un baskısı altında olan ve kurucusu Julian Assange'a tecavüz de dahil çeşitli suçlamalar yöneltilen WikiLeaks, belgeleri dün açıklamadan 10 hafta önce; New York Times, The Guardian, Der Spiegel, Le Monde, Channel 4 ve El Cezire'ye verdi. Cnn, belgeleri almayı reddetti. Söz konusu yayın kuruluşları belgelere dayanan haberlerini dün aynı anda yayınlarken, WikiLeaks de tüm belgeleri internet üstünden kamuoyuna açtı. Saldırı planlarından kayıp tutanaklarına, patlayıcı madde imha operasyonlarından direnişçi saldırılarına dek sayısız bilgi içeren devasa belge yığınından özetle şu sonuçlar çıkıyor:

Saddam rövanşı Saddam Hüseyin'in 2003'te devrilmesinin ardından, hâlâ sonlanmayan ABD işgali sırasında iktidara gelen yeni Irak hükümeti, polis ve Irak askerleri eliyle yüzlerce tutukluya işkence uyguladı, tecavüz etti.

Kurt Tugayı 2004 yılında terörle mücadele için kurulan Kurt Tugayı ile birlikte işkence vakaları arttı. Şii Bekir Sulagh'ın İçişleri Bakanı olmasıyla birlikte 2005-06 yıllarında Şii milisler, kurdukları hapishanelerde Sünnilere hayatı dar etti.

Sürükle ve döv 2009 Aralık tarihli bir videoda Iraklı 12 askerin, bir tutukluyu nasıl sokağa sürükleyip, dövdükten sonra vurarak öldürdükleri görülüyor. İşkencecilere ne olduğu belli değil.

İşeyip tükürdüler 2007 Temmuzu'nda Tarmiya'da kontrol noktasında DAT 326 kod numaralı biri tutuklandı. Sorgulama sırasında yüz üstü yatırıldı. Iraklı askerler üstünde zıpladı, üstüne işedi, yüzüne tükürdü. Sonra DAT 326 salıverildi. Soruşturma açılmadı.

Görmezden gelindi Irak'taki ABD yetkilileri, işkenceler tüm detaylarıyla anlatılmasına karşın soruşturma açmadı, tüm detaylara rağmen şikayetleri görmezden geldi.

İran bağlantısı Belgeler, Irak'taki Şii militanların İran bağlantısını da kanıtlıyor. Bir istihbarat raporuna göre İran Devrim Muhafızları'na bağlı Kuds Gücü, Iraklı yetkililere suikast düzenlenmesi için Şii militanlara keskin nişancı ve bomba eğitimi verdi.

El Kaide planı Belgelere göre El Kaide, 2005 yılında Bağdat'taki bir oteli basıp içerideki Batılı kadın gazetecilerin kafasını kesmeyi planlıyordu.

Adalet üssü

ABD, Iraklı tutukluları Kadimiye'deki "Adalet" adlı üssünde topluyordu. Yaklaşık 400 bin belgede "demokrasi" sözcüğü sadece 8 kez geçiyor. Direnişçilerin ev yapımı patlayıcılarından ise 146 bin 895 kez bahsediliyor. Dönemin ABD Başkanı George Bush, işgal öncesinde, "Saddam'ın devrilmesinin bölgedeki diğer uluslar için dramatik ve ilham verici bir emsal olacağını" söylemişti.

Falaka ve asit

İşkence metotları arasında falaka ve kabloya dövme Yaygın olsa da, asit de kullanılmış. 2007 yılının Haziran ayında Telafer'de Iraklı direnişçilerden bir kişi patlayıcı yerleştirdiği için tutuklanıyor. ABD iki yıl sonra ancak bu adamın akibetinden haberdar oluyor. İşkence görmüş. Parmakları asite batırılmış. Şimdi sağ bacağı dizinden aşağısı kesik, sol ayağının ve ellerinin bazı parmakları ampüte edilmiş.

2006 Aralık kan ayı

Belgelere göre Irak savaşının en kötü iki günü 31 Ağustos 2005 ile 14 Ağustos 2007 idi. İlk tarihte Bağdat'ta bir köprü üzerinde yaşanan izdihamdan 950 kişi öldü. İkincisinde Suriye sınırında patlayıcı yüklü aracın infilak etmesiyle 500'den fazla kişi hayatını kaybetti. En kanlı ay ise her gün ortalama 103 sivilin savaş yüzünden öldüğü 2006 aralığıydı.

109 bin 32 ölü ABD, Irak savaşında "ölü saymadığını" ve ölü sayısının 100 bini aşmadığını savunsa da kendi belgeleri bunun aksini kanıtlıyor. Belgeler Irak'ta 109 Bin 32 ölüm rapor edildiğini gösteriyor. Bunların 66 bin 81'i sivil, 23 bin 984'ü Iraklı direnişçiler, 15 bin 196'sı Iraklı güvenlik güçleri, 3 bin 771'i de koalisyon güçlerinden.

Ölüm noktaları

İngiliz gazetesi The Guardian, belgelerde kaydı tutulan tüm ölümlerin Irak'ın neresinde gerçekleştiğini etkileşimli bir harita üstünde gösterdi. Ancak muhtemelen ABD kayıtlarındaki koordinat hataları yüzünden Irak savaşı dahilinde Türkiye sınırları içinde de üç ölüm gerçekleştiği görülüyor.

En az 40 savaş suçu

ABD: Belgeler, kimileri trajik olan bazı münferit olayları aktarıyor. Hikayenin tümünü anlatmıyor. Amerikalıların hayatını tehlikeye atan her tür belge sızıntısını en açık biçimde kınıyoruz.

Irak Hükümeti: Belgelerin tamamını incelemeden yorum yapmayacağız.

Irak muhalefeti: İşkence gören tutuklular Sünni idi. Bu durum, (Şii) Başbakan Nuri el Maliki'ye fazla yetki verildiğinde neler olabileceğini gösteriyor.

Irak Haklar Bakanlığı: Belgelerde sürpriz yok. 109 bin kurbanla ilgili rakam, Irak sağlık bakanlığının rakamlarına yakın" dedi.

WikiLeaks: Bu belgeler, ABD'nin en az 40 sivil öldürerek savaş suçu işlediğini kanıtlıyor. Afgan savaşı hakkında 15 bin gizli belgeyi daha yakında yayınlayacağız.

BM İşkence Raportörü Mangred Nowak: Aslında ben, bu tür soruşturmaların en başından beri yapılmasını beklerdim. Çünkü Obama değişim sözü vererek geldi. Obama geçmişteki bu olayları ele almak zorunda. Soruşturma bir zorunluluktur.