Piyasa Gözetimi, Denetimi ve Ürün Değerlendirme Kurulu, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ve Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank başkanlığında Ticaret Bakanlığında toplandı. Toplantının açış konuşmasını yapan Bakan Pekcan, "Piyasa gözetimi denetiminin yıllık raporları senede bir kez veriliyor, bir sene sadece istatistiksel amaçla olur.
Dolayısıyla ben arkadaşlarıma talimat verdim, önce bunu üçer aylık periyotlara getirdiler ama bu da bize yetmiyor. Eğer bütün diğer bakanlıklarda bizimle verilerini paylaşıyor olabilirlerse, bizim bu verileri aylık olarak paylaşıyor olmamız lazım. Bir yıllık veriler hiç kimse için anlamlı değil. İstatistiksel anlamı dışında" ifadelerini kullandı.
Ürün güvenliğinin günlük hayatın vazgeçilmezi olduğunu anlatan Pekcan, piyasaya tehlike arz eden ürünlerin arz edilmemesinin önemli olduğuna işaret etti. Güvenli ürünlerin kullanılmasını sağlamanın önemli olduğuna dikkati çeken Pekcan, "Piyasa gözetim ve denetiminin güçlendirilmesi de bu yolda atılacak adımlardan birisi.
Küresel rekabette imaj son derece önemli. Piyasa gözetim ve denetiminin güçlenmesi ile Türkiye'nin imaj sorunun da önüne geçmiş olacağız. Zamanımızın gerçeği olarak piyasadaki ürün çeşitliliği ve e-ticaretle beraber ürünlerin gözetiminin ve denetiminin daha etkin ve caydırıcı olarak yapılması bir zorunluluk olarak ortaya çıkmış bulunuyor. Bu sistemi güçlendirmek ve etkinleştirmek mecburiyet olarak karşımıza çıkmaktadır" şeklinde konuştu.
İthalat yoluyla Türkiye'ye giren ürünlerin risk analiz yöntemiyle denetime tabi tutulduğunu anlatan Pekcan, "2018 yılında 102 bin 141 ürün piyasaya sunulmuş, denenmiş. Bunların yüzde 19'u güvensiz ürün olarak tespit edilmiş" dedi.
Denetimlerin daha etkin hale gelmesi için piyasa gözetimi denetimindeki idari yapılanmaya da yeni bir sistemin oturtulması gerektiğini belirten Pekcan, diğer bakanlıkların da katkılarıyla daha esnek çalışabilecek bir yapıya kavuşulması gerektiğini söyledi.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, bakanlığın piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinde attığı adımlara ilişkin bilgi vererek, "Biliyorsunuz son yıllarda, uzak doğu ülkeleri başta olmak üzere ithal edilen güvensiz ürünler hem tüketiciler hem de üreticiler açısından problemler oluşturuyor. Yapılan denetimler; ürünlerin piyasadan toplatılmasının yanı sıra, yerli üreticilerimizi haksız rekabete karşı da koruyor.
Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri, bakanlığımızın en önemli faaliyetleri arasında. Avrupa birliğindeki 30 direktifin 20'sinden doğrudan biz sorumluyuz. Dolayısıyla piyasa gözetimi denetimi alanında, ülkemizde en çok ürün grubunun denetimini bakanlık olarak biz yapıyoruz. Asansörlerden elektrikli araçlara, otomotivden basınçlı ekipmanlara, makinelerden gaz yakan cihazlara kadar birçok ürünün güvenli olup olmadığını tespit ediyoruz.
Güvenli olmayan ürünleri piyasadan toplatıyoruz. Ayrıca bakanlığımızla EPDK arasında tesis edilen protokolle akaryakıt, marker ve istasyon lisans denetimlerini de biz yapıyoruz. Her yıl piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri için önemli bir bütçe de ayırıyoruz. Bu sene test maliyetleri hariç ayırdığımız tutar 168 milyon lira. 81 ildeki müdürlüklerimizde bin 300 uzman personelimiz var" açıklamasında bulundu.
"Test kapasitemizi geliştiriyoruz"
Gelişen teknolojiler ve yeni ihtiyaçları da dikkate alarak stratejilerin düzenli bir biçimde güncellendiğine dikkati çeken Varank, "Denetimlerimizde nicelik artışının yanı sıra, nitelik artışını da önemsiyoruz. Bu yıl itibariyle, uygunsuz ürünün kaynağında engellenmesi için üreticilerimize ve ithalatçılarımıza 'teknik mevzuat ve standartlar' konusunda rehberlik faaliyetlerine ağırlık verecek bir modele geçtik.
Denetçilerimizin kapasitesini artıracak eğitimlerimiz yoğun bir şekilde devam ediyor. Test kapasitemizi genişletiyoruz. Daha önce bakanlığımız tarafından sadece bağlı kuruluşumuz TSE laboratuvarları kullanılıyordu. Üniversite, STK, kamu ve özel sektör laboratuvarlarının da etkin kullanılması için çalışma başlattık. Dijitalleşmeye uyum sağlamak için taşradaki denetim hizmetlerimizi elektronik ortamda yürütmeye başladık" diye konuştu.
2018 yılındaki bazı sayısal veriler
Bakan Varank, 2018 yılında yapılan icraatlarla alakalı bazı sayısal verileri de paylaşarak "63 bin 820 ürünün denetimini yaptık. Bu ürünlerin 21 bin 729'unun teknik mevzuata uygun olmadığını tespit ettik. Uygunsuz çıkan ürünler nedeniyle üreticilere 11 milyon lira idari para cezası uyguladık. 199 ürün hakkında güvensizlik kararı verdik ve bunları piyasadan toplattık.
Bu kapsamda, elektrikli ürünler ilk sırayı aldı. Denetlediğimiz ürünlerin yarısını ithal ürünler oluşturdu. Yasal metroloji alanında 1 milyon 300 bin adet ölçü aletinin muayene ve denetimini yaptık. Hazır ambalajlı mamullere ilişkin 3 bin 412 adet denetim yaptık. Bakanlığımız cephesini kısaca bu şekilde özetlemek mümkün" değerlendirmesinde bulundu.
