S.T., 24 yaşında, çok iyi bir üniversitenin parlak öğrencisi: Bonzaiyi ilk kullandığımda arkadaşlarım içemediğim için bana güldü. 2 hafta sonra sarıp içmek yetmez hale geldi, kova yapıp içiyordum... Feci yaygın. Çok ucuz. Neredeyse alkolden ucuz.
onzai, şu sıra çok konuşulan bir uyuşturucu. Türkiye ’de en az 5 yıldır var ve yayılıyor. Son dönemde Bursa’da, İstanbul ’da kimi yoksul, yarı yoksul mahallelerde bir tür ‘modern zaman vebası’ gibi yayılmasıyla gündeme geldi. Boş arsalarda bir sabah ölüsü bulunan çocuklar, çocuk yaşta nedeni belirsiz kalp krizleri ve ‘çok ucuz’ olması... İlk başta yarattığı algı, ‘yoksul semtlerin, marjinal muhitlerin belası ’. Oysa işinde gücünde, hali vakti yerinde onbinlerce ‘sıradan’ kentli için de elini uzattığında dokunabileceği kadar yakın.
Şeffaf sıvı, kimyasal bir madde. Çoğunlukla ‘ot’un üzerine püskürtülerek, ‘doğal’ bir uyuşturucuymuş gibi sunuluyor. Arkadaş, tatil, kamp ortamlarında yayılıyor. Çok hızlı bağımlılık geliştiriyor. Kalp ritmi bozukluğu, böbrek yetmezliği, tansiyon dalgalanmaları, iştah bozukluğu ve buna bağlı fiziksel yıkım, endişe ve halüsinasyonlara yol açabiliyor. Alkolle alındığında daha da tehlikeli.
S.T., 24 yaşında. Türkiye’nin en iyi üniversitelerinden birinde, parlak bir öğrenci. Arkadaş ortamında, ‘Ne ki bu’ merakıyla başlamış. Sonrası bağımlılık, bozulan ev, okul, aile ilişkileri, öfke ve ağlama nöbetleri, tuhaf ev kazaları, iştah, sindirim sistemi ve hormonlarında belki de artık geri dönülemeyecek hasarlar. 5 ayın özeti bu... İşin ilginç yanı arkadaşlarının, yakınlarının uzunca bir süre durumu, “Morali bozuk, dersleri ağır, yemek yemiyor, depresyonda, sorumsuz, gıcık...” diye algılaması.
Çok yaygın olduğu söyleniyor... Feci yaygın. Çok ucuz. Neredeyse alkolden ucuz. Bulması çok kolay. Üretimi kolay mesela ot ekmek, yetiştirmek bile zaman emek istiyor olmalı. Bu öyle değil. 20 liralık 40 liralık alıyorsun, 3 kişiyi idare ediyor. Tabi başlarda.
Çok kolay bağımlılık yaptığı söyleniyor, bu doğru mu?
İlk içtiğimde inanılmaz ağır geldi, “İnsan bunu neden içsin” diyordum. Ama ikinci, üçüncü içişte.... daha fazla, giderek daha fazla istemeye başladım. Hızla tırmandı. Temininin çok kolay olması teşvik ediyor olabilir. Çünkü ‘diğer’ şeyler için torbacı peşinde koşmak gerek, torbacı durmadan telefon değiştirir filan, ulaşamazsın... Bunu çok kolay, bir dükkandan el altından alabiliyorsun. Bağımlılık hissi çok kuvvetli. İkinci üçüncü denemeden sonra her akşam istiyorsun.
İlk kullandığında ne hissettin? Kalp çarpıntıları ve ölüm korkularından söz edenler var.
Etkisini bir anda gösteriyor ve çok ağır. Bana değil, ama erkek arkadaşıma oldu. İlk fırtta titremeler geldi, fena oldu. Ki bünyesi kuvvetli birisidir. Arkadaşlarımdan da ‘bad trip’e girenler oldu. Buna rağmen miktarı artırıyorduk. Artırmanın nedeni de, sürekli içme isteği geliyor. İlk kullandığımda arkadaşlarım içemediğim için bana güldü. 2 hafta sonra sarıp içmek yetmez hale geldi, kova yapıp içiyorduk. Bu kadar hızlı gelişiyor bağımlılığı.
Sağlığına etkisi?
Başladığımda da psikolojim çok normal değildi. Daha da kötüleştirdi. Bağırsaklarımda ve kadın doğumla ilgili sorunlarım oluştu. Sağlık sorunlarım psikolojimden de kaynaklanmış olabilir bonzaiden de olabilir. bilmiyorum. Belki de birbirlerini takip ettiler. Sonuçta içine kimyasal katılmış bir şey kullanıyorsun. Sağlık sorunlarımı unutmak için de içiyordum. ‘Son bir kez’ diyerek içiyordum. Ama içmeyeceğim dediğimde de kendimi kötü hissetmeye başlıyordum. Ne olursa olsun bonzai durumumu kötüleştirdi. Yemek yiyemez hale geliyorsun. Daha doğrusu tıpkı ‘ot’ gibi acıktırıyor. Bonzai içtiğin için yiyorsun, çoğunlukla da sağlıksız, iğrenç şeyler. Onun dışında hiç acıkmıyordum. Uyuyamıyorsun. Evde hepimiz bırakmak istiyorduk, ‘Yarın içmeyelim’ modu oluyordu. Ama moralim bozulunca, bir şeye sinir olunca unutmak için yine içiyordum.
Ne kadar para harcıyorsun?
Ucuz ama bağımlı olunca çok para gidiyor. Başta evde 3 kişi, 20 liralık 40 liralık alıyorduk. Ama sonra yetmiyor, etkisi geçince hemen çıkıp bir 20 liralık 40 liralık daha alıyorsun. Bir iki gün ara veriyorsun sonra evde olunca, bulunca, yine içiliyor. Ben ve erkek arkadaşım kullanıyorduk, ama günlük hayata da devam ediyor gibiydik. Okula gidiyorduk, evden çıkıyorduk filan. Ama ev arkadaşı öyle değildi. Kötüydü. Onsuz yaşayamıyordu. Başka hiçbir şey yapamaz hale geldi. Günlük hayatını devam ettiremiyordu. O, benden bir 5 ay önce başlamış. Sonunda uzaklaşmak için evden taşındı. Şehir değiştirdi.
Başkaları, ailen, arkadaşların senin kullandığını nasıl anladı?
Ben okulda çok başarılı bir öğrenciydim. Hatta arkadaşlarım o nedenle projelerini benimle birlikte yapmak istedi. Ama kullanmaya başladıktan sonra üzerime aldığım sorumluluklarımı yerine getiremez hale geldim. Sersemlik hali. Yaparım diyordum, yapamıyordum. Arkadaşlarım da çok şaşırdı hatta bir kısmıyla sırf bu yüzden aram bozuldu. Ama sonra onlara anlattım, biliyorlar. Hatta duyunca üzüldüler, özür dileyen bile oldu. Giyimine görünüşüne özen gösteren biriydim. Hiç kendime bakmaz oldum. Bir tayt, üzerine evde ne bulursam geçirip çıkıyordum. Saç baş yataktan kalktığım gibi, sıfır makyaj. O dönem psikolojim çok bozuktu, dediğim gibi sağlık sorunlarım vardı. Hasta zannediyorlardı, morali bozuk diyorlardı. Bir sürü hastalıklarım vardı zaten. Dersler ağır...
Şimdi nasılsın? : Bırakmanın formülü, uzaklaşmak. İlk hamle böyle. Bonzainin temin edildiği yerden uzaklaşmak. Şimdi oradan uzak olduğum için o süreç daha ‘kolay’ oluyor. Şimdi alkol içiyorum. Gerçi ona da bağımlı olmamak lazım. Ama yerini tutacak bir şey arıyorsun. Bu çok başka. Bazen bana bunu yaptıysa,
o 13-14 yaşındaki çocuklara ne olmuştur diye düşünüyorum. Ben mantar, hap bayağı bir şey denemiştim. Şimdi bonzaiyle birlikte bütün uyuşturuculardan uzaklaştım. Bıraktım, ama sağlığım gitti. İçinde ne olduğunu bilmediğim şey... ‘İradem’le bıraksam bile sağlığımda, bedenimde belki de artık hiç bir biçimde geri dönemeyeceğim hasarlar oluştu. Bazı şeyleri değiştiremiyorsun. Bunu da ‘bıraktıkça’ görüyorsun. / Radikal