Hakkâri’nin Yüksekova ilçesinde görev yapan Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Hatice Mutlu, bebeklere ilk altı ayda anne sünün dışında besin verilmemesi gerektiğini belirterek, “En büyük yanlış, kendi yediğimiz yemeklerden çocuğumuza da yapıp vermektir. Çocuklar için onlara daha uygun yemekler verilmelidir, çünkü çocuklara bir yaşına kadar tuz ve şeker verilmemesi gerekmektedir” dedi.
Yaklaşık 120 bin nüfuslu ilçenin tek Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Doktoru olan Hatice Mutlu, çocuklarda en çok görülen beslenme bozukluğu ve gelişimiyle ilgili önemli uyarılarda bulundu. Doğum oranının yüksek olduğu bir bölgede çalıştığını söyleyen Uzman Dr. Hatice Mutlu, yeni doğan bebeklerin ilk altı aylık süreçleri için özellikle anne sütünün verilmesi gerektiğini belirterek, “Bununla temel amaç, çocuğun sağlıklı bir şekilde büyümesi ve ani olarak gelişen hastalıkların önünü kesmektir. İlk 6 ayda anne sütü dışında hiçbir besin verilmemelidir.
Anne sütünde bütün minareler, vitaminler, çocuğu hastalıktan koruyucu, bağışıklık sistemini destekleyici maddelerin hepsi bulunmaktadır. Sadece K ve D vitamini eksiktir. Bu eksiklik de çocuk doğduktan sonra iğne şeklinde yapılarak giderilir. D vitamini eskiden bir yaşına kadar tavsiye edilirken, şimdi iki yaşına kadar tavsiye ediliyor. 6’ncı aynı dolduran bebeklere artık ek besin verilebilir. Annelerimizin yapmış olduğu en büyük yanlışlık, ek besine geçtikten sonra bir tabak dolusu besin yemesini beklemektir.
Ek gıdaya başladığımızda ilk 6 ila 9 ay arasında 2 çay bardağı ek gıda, eğer anne sütü veriliyorsa iki yaşına kadar devam ettirilmeli yoksa da doygunluğu sağlamak için mamalardan takviye yapılmalıdır. İlk beslenmeyi ek gıda olarak sebze çorbalarıyla başlanmasını öneriyoruz. Daha sonra evde mayalanmış yoğurdu tavsiye ediyoruz. Dışarıdan alınan ürünler ikinci planda tutulmalıdır. Bunların dışında bebeklere meyve püreleri ek gıda olarak verilebilir. En büyük yanlış kendi yediğimiz yemeklerden çocuğumuza da yapıp vermektir. Çocuklar için onlara daha uygun yemekler verilmelidir, çünkü çocuklara bir yaşına kadar tuz ve şeker verilmemesi gerekmektedir.
9 ila 12’nci aylar arasında bir günlük ek besin miktarı da 3 çay bardağı kadar olmalıdır. Annelerin yapmış olduğu bir yanlış da pirinç unu muhallebisinin gün içerisine yayılmasıdır. İçerisinde sadece karbonhidrat olan yağ ve protein içermeyen pirinç ununu gece yatmadan önce bir kâse olarak öneriyoruz.
Bununla çocuğun gece doygunluğunu sağlamak amaçlı yapıyoruz. Verilen mamadan sonra çocuğa muhakkak su verilmesi gerekmektedir. Bir başka hata da verilen mamadan sonra hemen su verilmesidir. Mama verildikten yarım saat ya da 45 dakika sonra su verilmelidir. Doğum kilosu beş ayda iki katına çıkan bir çocuğun beslenmesinin normal olduğunu daha sonrasında ise günlük 15-20 gram alması gerekmektedir” dedi.
Dr. Mutlu, bir yaşını geçen çocukların yetişkinlerin yediği bütün gıdaları yiyecek pozisyona geleceğini kaydederek, “Çocuğu dışarıdan hazır gıdalar, abur cubur diye nitelendirdiğimiz, cips, jelibon, çikolata, tombi gibi besinlerle beslediğimizde çocukta beslenme bozukluğu ortaya çıkar. Bu besinlerin içindeki yağ oranı yüksek olmasından dolayı çocukta doygunluk hissi oluşarak iştahsızlığa neden olacaktır.
İştahsızlık demir eksikliğini ve vitamin eksikliğini meydana getirecektir. Bu da çocuklarda daha çok enfeksiyon hastalığına yol açacaktır. En sık görülen enfeksiyonlar da solunum yolu enfeksiyonlarıdır. Bunun yanında bronşit, pinomini, zature gibi hastalıklara da neden olacaktır. İyi beslenmeyen çocukların bağışıklık sisteminde bu gibi sonuçları doğurur. Oyun çocukluğu dönemi dediğimiz 1 ile 3 yaş arası çocuklarda ve 4 yaş ile okul çağındaki çocukların beslenmesinde düzenli kahvaltı mutlaka yer almalıdır.
Söz konusu yaşa geldiklerinde günde 3 öğün olarak düzenli bir şekilde yemek yemeleri gerekmektedir. Makarna, pilav ve ekmek ağırlıklı olmadan, sebze ağırlıklı yemeklerle beslenmelerini tavsiye ediyoruz. Haftada en az 2 veya 3 defa kırmızı ya da beyaz et, en az bir kez de balık tüketmeleri sağlıklı büyüme ve gelişmelerinde önemli olacaktır. Çocuğun özellikle gece uyumadan önce bir bardak süt içmesi büyüme gelişmesini olumlu yönde etkileyecektir. Çünkü büyüme hormonu en fazla uyuma sırasında salınmaktadır. Yapılan araştırmalara göre de sütün büyüme hormonu gibi daha gece etki ettiğini göstermektedir” diye konuştu. Haber: Erkan Çapraz-Sayıml Harmancı
