Emekli öğretmen Mesut Ertuş,Hakkari’nin takriben 400 yıllık öz yerlisi, 1960-1975 yılları arasında aktif olarak sportif faaliyetlerden futbol, dağcılık, atletizm, voleybol ve kayakçılık spor dallarında faaliyet gösteren emek spor klubünün kurucusu ve başkanı, Dünya, Günaydın,
Babaalide Sabah, Hürriyet ve Sabah Gazetelerinin Hakkari muhabirliğini yapmış öğretmen emeklisi yurt dışında iki defa böbrek nakli olmuş ağır hasta bir vatandaşım üç tane askeri darbe yaşamışım 15.07.2016 da yapılan darbe girişimini lanetliyorum.
Hakkâri Bölgesinde her zaman Botan, Bahdinan (kuzey ırak) Urmiye bölgesi genelinde (İran) ağırlığını muhafaza etmiştir.
Coğrafi yapısı nedeniyle, bir söz vardır “ Tanrı dağlara marş marş demiş Hakkari’ye gelince dur demiş.” Dünyanın her yerinde insanlar korunmak için kaleler – şatolar inşa etmişlerdir. Hakkari’de tarih boyunca kendilerini korumak için kaleler inşa etmemişler ve buna gerek duymamışlardır çünkü her taraf kale durumundadır.
Ancak insanlar din düşüncesi içinde kilise, laleş, kınişte ve camiler inşa etmişlerdir. Hakkâri’ye tam olarak hiç kimse ne işgal edebilmiş nede hâkimiyet kurabilmişlerdir. Türkiye Cumhuriyeti devletimiz şuanda Hakkâri’de adaleti sağlama sayesinde hakimiyeti kurabilmiştir.
İrısan (Biçer Mah.) şimdiki Abbasigillerin dedeleri 500 yıl İrısan Beyliği ile Hakkari (Colemerg) de hakimiyet sürdürmüşlerdir.
Hakkari’yi almak için Büyük İskender güçlü ordusuyla gelmiş ve 8000 askerini ölü bırakarak gitmiştir. Yunanlıların (Makedonya) mezarlığı Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü binası yakınlarındadır. Orada bir sağlık evi yaparken mezar kalıntılarının varlığını bizzat tespit ettim.
İranlılar zamanın çok güçlü bir ordusu ile Hakkari’yi almak için Mahmedan (Bay Kalesinin doğu eteğinde) denen bölgeye konuşlanıyorlar.
İranlı askerlerinin yedikleri kayısı (zerdali) çekirdeğini dikiyorlar onunda meyvesini yiyorlar. Buda kuşatmanın (muhasaranın) ne kadar uzun sürdüğünü göstermektedir. Bay Kalesinin başına halkı ile sığınan İrisan Beyi çok zor durumda kalır.
Artık teslim olmaktan başka çaresi kalmamıştır. Fakat Bey bir köpeği öldürüp kaynatıyor. Elde edilen biraz yağ ile buldukları kepekle yoğurup elde edilen hamurdan küçük toplar yapıyor kaleden İranlı askerlere attırıyor. İranlı komutan bunlar hala yağlı ekmekle besleniyorlar diyerek kuşatmaya son verip geri çekiliyorlar.
Bay Kalesi ulaşılması çok zor ve tabii bir kaledir. İnşaa edilmemiştir. Hakkari Beyliğinin devamlı Evliya Çelebinin Seyahatnamesinde belirttikleri gibi 45000 askeri mevcut cengaver korkusuz olduğu savaşta giydikleri reşık ayakkabılarını çıkarıp kalkan olarak kullandıkları ve düşmanla savaşa devam edip zafere ulaştıkları bu özelliklerinden dolayı Hakkari Beyliği çevresindeki Urumiye Bölgesi (İran), Şemdinli (Navşar) Kuzey Iraktaki Bahdinan, Goyan bölgesi (Uludere) Şırnak bölgesi (Ağayı Sor) Botan Ciziran bölgesi Beylikleri yanında saygın, etkili ve önemli bir yeri vardır.
Yukarıda kısaca değindiğim Hakkari bu ayrıcalıklı ve oldukça önemli özelliklerinden dolayı bölgesinde şehir olma özelliğini korumuştur. Osmanlı imparatorluğu boyunca oldukça önem verilen ve devamlı hatırlanan danışılan bir beylikti.
Bir zaman Hakkari beyi ile samimi olan Osmanlı ordusu Komutanlarından, HakkariBeyine bir gün sana misafir geleceğim sen beni ağırlamayacak mısın ve seni mahcup edeceğim der.
Zamanın metrelerce karın yağdığı bir günde komutan kalabalık ordusuyla Hakkari Beyi olan dostuna misafirliğe gelir.
Bey (düne) denilen karlardan ayrılmış yerlerden koyun sürülerinden koyun kestirir hazırlar büyük kazanlara doldurulan etleri pişirmek için ceviz dolu çuvalları ocaklarda yakar ve dostu olan komutan-paşayı ordusu ile doyurur…
Van iline bağlı ilçe olan Hakkari Atatürk’ün emirleri gereğince Çölemerik ismi ile vilayet olur. Hakkari’nin ilçe durumuna getirilip şuanda ilçemiz olan Yüksekova’ya bağlanarak Yüksekova’nın vilayet olması gündeme getirilmiştir.
Yüksekova’ya 1958 yılında gittim Yüksekova’nın esas ismi Dizedir Çölemeriğe bağlı bir ilçemizdir. Orman mahallesinden bu tarafa tepenin üzerinde küçük bir köy gibiydi. Yüksekova’nın geniş ve çok verimli ovası İran-Esendere kapısının açılması çalışkan üretken halkı sayesinde çok gelişti.
Vilayet olmanın tüm özelliklerine kavuşmuş bir yerleşim yeridir. Yüksekova’ya Büyükçiftlik Esendere’nin ilçe yapılarak Şemdinli ilçesi ile birlikte vilayet yapılması…
Hakkari’nin ise daha önce bağlı olan Beytüşşebap, Uludere, Çukurca İlçeleri ile Bağışlı ve Geçitlinin ilçe yapılarak vilayet olarak kalması…
Tüm vatandaşlarımızın bu isabetli ve yerinde olduğunu düşündüğümüz bu isteklerine Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip ERDOĞAN’ın bu yönde karar vermelerini saygılarımla arz ederiz. Hakkarihabertv.com
