Yapılan araştırmalar uzun bayram tatillerinde hastanelerin acil servislerine başvuruların belirgin şekilde arttığını gösteriyor.
Bu şu demek: Uzun tatillerde sağlığımıza dikkat etmiyor ve günlük rutinimizi bozuyoruz. Bu bozulma kalp, böbrek, diyabet gibi kronik hastalığı olanların sağlıklarının tehlikeye girmesi demek.
Sadece onlar değil, yemeği fazla kaçıran, aşırı şeker ve tuz tüketimine dikkat etmeyenler de risk altında bulunuyor.
Uzmanlar tehlikeye dikkat çekerek “Bayramı bayram gibi yaşayın” diyor. Eğer olmuyorsa hayır demeyi veya nerede durmanız gerektiğini bilmelisiniz.
TUZLU SALÇA KULLANILAN ET YEMEKLERİNDEN UZAK DURUN
Böbrek fonksiyon bozukluğu olan hastaların, özellikle tuz içeriği fazla ve tuzlu salça kullanılarak yapılmış et yemeklerinden uzak durarak vücutta su toplanması veya tansiyon yükselmesi gibi sorunların gelişme olasılığını azaltmaları öneriliyor. Ayrıca kan kolesterol düzeylerini olumsuz etkileyebileceği için sakatat da sakıncalı bulunuyor. Et yemeklerinin döküm tavada ızgara şeklinde hazırlanmış olanları tercih ediliyor.
SÜTLÜ TATLI İKRAMINI MİSAFİRE SAYGISIZLIK OLARAK GÖRMEYİN
Zengin bayram sofraları kültürümüzün vazgeçilmezleri arasında olsa da, fazla ve zararlı yemek çok kısa ve uzun süreli hastalıklara davetiye çıkarıyor. İkram yapmayı seven bir toplum olmamız ise beraberinde mide spazmları, gaz sorunları, kabızlık, hızla yükselen kan şekeri gibi sorunları getiriyor. Bu alışkanlıkların uzun sürmesi halinde ise tablo daha vahim hale geliyor ve kişisel hatalarımız yaşamımıza obezite, diyabet, hipertansiyon ile kalp hastalıklarının girmesine neden oluyor.
DİYET YAPANLAR BİLE İKRAMLARI REDDEDEMİYOR
Diyetisyen ve Yaşam Koçu Gizem Seber, “Diyet yapan insanların bir kısmı diyet programlarını hiç bozmazken, diyete devam edenlerin yüzde 60’ından fazlası bayram sofralarına hayır diyemiyor” diyor. Bu nedenle bayram dönüşünde çoğu kişi az da olsa kilo almış oluyor. Mide problemleri yaşayan ve kabız olanlara da çok sık rastlanıyor. Diyeti bozmaktan ötürü duyulan vicdan azabı kişiyi kimi zaman şok diyetler yapmaya ve bilimsel altyapısı bulunmayan program ve detokslara yönlendirebiliyor. En büyük hatalarımız arasında hamur tatlısı tüketiminden uzaklaşamamak bulunuyor. Bilinçaltımızda baklava ve bayram o kadar sıkı sıkıya eşleşmiş oluyor ki çoğu insan sütlü tatlı ikramını misafirine saygısızlık olarak nitelendiriyor.
BEYAZ ŞEKER, ZEHİR DEMEK
Uzun bayram tatilinde uzak durulması gerekenler arasında şeker de bulunuyor. Bilimsel çalışmalar beyaz şekerin bir nevi zehir olduğunu, beyinden damarlara kadar birçok yere hasar verdiğini kanıtlıyor. Hatta beyaz şeker en ucuz ve yasal bağımlılık ürünü olarak tanımlanıyor. Bayram şekerleri, sabah kahvaltısında tüketilen bal, reçel, kakaolu kremalar, ikram edilen çikolata ve hamurlu tatlılar derken her bayram şeker tüketimimiz önerilen ve kabul görecek tüketim miktarının çok üzerine çıkıyor. Bayramda sabahtan akşama kadar her ana öğünde et tüketiminden kaçınılması gerekiyor. Bayram sofralarında öğünlerde et kadar sebze de tüketilmesi tavsiye ediliyor.
HAFİF BİR BAYRAM İÇİN DOĞRU
- Hafif bir kahvaltı yapın.
- Günde 4 saatten uzun aç kalmayın.
- Yatmadan 2 saat önce yemeyi kesin.
- Tatlıyı ara öğün yerine tercih edin.
- Yemeğin hemen üzerine meyve tüketmeyin.
- Öğünlerde mutlaka salata bulundurun.
- Sütlü tatlıları tercih edin.
ALTERNATİF GIDALAR
- Hamur tatlısı yerine sütlü tatlı ve kuru meyve tatlıları
- Bayram şekeri yerine kuru meyve ve bitter çikolata
- Kavurma et yerine ızgara et
- Sarma ve dolmalar yerine zeytinyağlı sebze yemekleri
- Beyaz ekmek yerine esmer ekmek
- Beyaz pirinç yerine bulgur/kinoa/ karabuğday
SAĞLIKLI BAYRAM İKRAMLARI BAYR AM ŞEKERİ YERİNE HURMALI KAKAO TOPLARI (20 ADET)
- 8 adet iri hurma
- 1 çay bardağı süt
- 2 yemek kaşığı yulaf ezmesi
- 1 çay bardağı şamfıstığı ezmesi
- 2 yemek kaşığı kakao YAPILIŞI: Hurmaların çekirdeklerini çıkarın. Hurmaları, sütü, yulaf ezmesi ve kakaoyu blender’dan geçirip hamur haline getirin. Malzemeyi 20 küçük yuvarlak yapın. Şamfıstığı ezmesinin üzerinde gezdirip buzdolabında 1 saat dinlendirin.
- 500 ml süt
- 8 adet kuru incir
- 1 su bardağı iri dövülmüş ceviz
YAPILIŞI: Kuru incirleri yıkayın, saplarını çıkarın, küçük parçalar halinde doğrayın. Sütü, yoğurt mayalama sıcaklığına getirin ve kuru incirlerle beraber blender’dan geçirin. Malzemeyi kâselere paylaştırın, üzerine cevizleri bölüştürün. Kâseleri, üzerlerini örterek 3 saat oda sıcaklığında mayalanmaya bırakın, buzdolabına alın ve soğuk servis yapın.
DİYABET HASTALARININ ŞEKER DENGESİ İÇİN ÖNERİLER
Kurban Bayramı uzun bir tatil dönemi ile birlikte diyabet (şeker hastalığı) gibi kronik metabolik hastalığa sahip kişilerde bazı önemli sağlık risklerini de beraberinde getiriyor. Prof. Dr. Okan Bülent Yıldız, ülkemizde her 7 kişiden birinin diyabetli olduğunu ve bu bireylerin çoğunda hastalığa obezite ve hipertansiyonun eşlik ettiğini söylüyor.
DİYABETLİLERİN ŞEKER DEĞERLERİNDE DALGALANMA NEDENLERİ
-Bayram sofralarında normal zamana göre daha büyük porsiyonlarla, daha yağlı, tuzlu besinler ve aşırı tatlı tüketmek
- Diğer zamanlara göre daha rahat ya da daha stresli olmak
- Yemekleri düzensiz saatlerde yemek
- Aşırı hareketsiz kalmak
ŞEKER DENGENİZİ BÖYLE DÜZENLEYİN
Aşağıdaki önerilerle Kurban Bayramı’nda şeker dengenizi düzenleyebilirsiniz.
- Her gün mümkün olduğunca aynı zamanlarda yemek yiyin.
- Öğün atlamayın ve güne mutlaka kahvaltı ile başlayın.
- Diğer öğünlere salata ile başlayın, yılda bir defa tüketilen kurban etini küçük porsiyonlarla ve yavaş yavaş tüketin.
- Aşırı miktarda et tüketiminden kaçının, yağsız, az yağlı et yiyerek sakatat tüketmeyin.
- Taze kurban eti sert olması nedeniyle özellikle diyabetli bireylerde sindirimde güçlük ve hazımsızlık nedeni olabiliyor. Eti buzdolabında en az 24 saat dinlendirdikten sonra tüketin.
- Eti tuzsuz veya az tuzlu pişirin. Kızartma ve kavurma yerine ızgara veya haşlama eti tercih edin.
- Sofrayı renklendirin ve etin yanında mutlaka sebze yiyin. Etin yanında tükettiğiniz salata ve zeytinyağlı sebzeler hem sindirimi kolaylaştırır hem de doygunluk hissi yaratıp masadaki yüksek yağlı ve yüksek kalorili gıdalardan fazla alınmasının önüne geçer.
- Beyaz ekmek yerine tam buğday unu ekmek ve bulgur gibi tam tahıllı ürünleri tercih edin. (Bu ürünler daha fazla lif içerir, sindirimleri yavaştır ve daha tok tutarlar.)
- Masadaki her şeyin tadına bakmak gerektiği hissinden kaçının ve seçici olun.
- Bayram sofralarında ikram edilen meyve suyu ya da gazlı içeceklerin de yüksek karbonhidrat ve kalori içerdiğini unutmayın. Bu nedenle su, ayran ya da şekersiz içecekler ile meyve suyu yerine meyvenin kendisini tercih edin.
- Şerbetli tatlı yemeyin, tatlı olarak sütlü tatlı tercih edin ve tam porsiyon yemek yerine paylaşma yoluna gidin.
- Tatlı tüketimi öncesinde ana yemekte karbonhidratı azaltın.
- Yeterli miktarda su tüketin, çay veya kahveyi şekersiz için. YARIN: PİRİNÇ PİLAVI YERİNE KARNABAHAR PİLAVI YAPIN
