21. YÜZYILDA KÜRT DİLİ VE EDEBİYATI
Her dil, milletlerin tarihinden farklı bir gelişim gösterse de, o dili konuşan insanlara bağlı olarak yaşamını sürdürür. Kürt dili günümüzde birçok ülkede konuşulmakta, kullanımı ve gelişimi de bu ülkelere göre farklılıklar sergilemektedir.
Kürtçe'nin halen canlılığını koruduğu bu ülkeler arasındaki değişim ve farklılıklar da hiç şüphesiz birçok nedenden kaynaklanmaktadır. Bu nedenlerin en önemlisi de o ülkelerin siyasi ve sosyal özellikleridir.
Hiç kuşkusuz, konuşulduğu her bölgede, Kürt dilinin kendine özgü bir tarih yarattığı, lehçe ve ağızların canlılıklarını dikkat çekici bir şekilde koruduğu gözlenebilir. Bu durum, dil ve edebiyat araştırmacıları için oldukça zengin bir saha yaratmaktadır. Milyonlarca insanın konuştuğu Kürt dili bu özel tarihinden güç alarak bir edebiyat yaratabilmiştir.
Tarih içerisinde ; Melayê Cizîrî, Ahmedê Xanî ve Nalî'den, Mahmud Baksi, Mehmed Uzun, Goran ve Hejar Mukriyanî'ye güçlü bir edebiyatın temelleri atılmış ve bugün de bu temeller üzerinde zenginliğini ve varlığını sürdürmektedir.
Kürt dilinin Ortadoğu,Türkiye ve hatta dünyada değer kazanmaya başladığı bir dönemde, seminerler ya da konferansların da katkısıyla , Kürdoloji alanındaki tartışmalar ve çalışmalar artmaya başlamıştır.
Bugün Kürtçe, edebiyatıyla birlikte, evlerden artık çıkıp serbest bir şekilde idari ve akademik alanlarda da kullanılmaya başlanmıştır. Ancak, bilindiği gibi, Rusya, Avrupa ve Ortadoğu'nun bazı ülkelerinde Kürt dili ve edebiyatı daha önce de önemli araştırmalara konu olmuştur.
Türkiye'de de bu alandaki çalışmaların üniversiteler yoluyla sürdürülmesi gündemdedir. Ancak, bahsedilen bu temeller nasıl atıldı ve üzerlerine bugün nasıl bir değer konulmaktadır ? Kürt dili ve edebiyatı bugün ne durumdadır ?
Araştırmacılara göre, Kürt edebiyatı hangi özellikleri taşımaktadır ?
Hakkâri Üniversitesi olarak bu soru ve sorunlardan yola çıkarak 16-17-18 Temmuz 2010 tarihlerinde, üç gün sürecek bir konferans düzenledik. Bu amaçla, araştırmacı, akademisyen ve yazarları Hakkari'de bir araya getirmeyi planladık. Davetlilerimiz arasında, Kürtçenin konuşulduğu her ülkeden davetli olmasına ve Kürt dili ve edebiyatı araştırmalarının her alanından araştırmacı bulunmasına gayret gösterdik.
Konferansımız 21. Yüzyılda Kürt Dili ve Edebiyatı adıyla düzenlenecek ve sunum dili sadece Kürtçe olacaktır. Hakkâri emirlerin, dengbêjlerin ve paha biçilmez bir dil ve kültür zenginliğinin mekanı ve menbaıdır. Konferans boyunca bütün dil ve edebiyat meraklılarını, öğrencileri, araştırmacıları, yazarları ve Kürtçe sevdalılarını Hakkâri'ye bekliyoruz.
Prof. Dr. İBRAHİM BELENLİ
Hakkâri Üniversitesi Rektörü
Kürt Dili ve Edebiyatı Günleri Başkanı
Davetli Listesi (15-18 Temmuz 2010)
1- Yrd. Doç. Dr. Selim Temo Ergül - Mardin Artuklu Ünv. Kürt Dili ve Kültürü Anabilim Dalı başkanı, şair ve yazar.
2- Yrd. Doç. Hashem Ahmadzadeh - Exeter Ünv.
3- Yrd. Doç. Dr. İbrahim Seydo Aydoğan - INALCO Ünv. Doğu Dilleri ve Medeniyetleri Milli Enstitüsü
4- Sami Tan İstanbul Kürt Enstitüsü Başkanı, dilbilimci
5- Süleyman Çevik - Nûbihar Dergisi Genel Yayın Yönetmeni
6- Prof. Dr. Kadri Yıldırım - Mardin Artuklu Ünv. Türkiye`de Yaşayan Diller Enstitüsü Müdürü
7- Yrd. Doç. Dr. Farhad Shakely - UPSALA Ünv.
8- Ergin Opengin - Sorbonne Ünv. Doctorant
9- Prof. Dr. Celîlê Celîl - Viyana Kürt Araştırma Akademisi Başkanı
10- Ehmed Huseynî - Şair
11- Letif Helmet - Şair/Yazar
12- Reşo Zilan - Paris Kürt Enstitüsü Kurmancî Grubu Başkanı
13- Yrd. Doç. Dr. Ferhad Pirbal - Hewlêr Güzel Sanatlar Koleji
14- Yrd. Doç. Dr. Halkawt Hakeem - INALCO Ünv. Doğu Dilleri ve Medeniyetleri Milli Enstitüsü Kürt Dili Bölümü Başkanı
15- Mueyyed Teyîb - Irak Meclisi Parlementeri, şair, yazar, yayıncı
16- Eskerê Boyîk - Araştırmacı /Yazar
17- Yrd. Doç. Bavê Naze - Duhok Ünv. Kürt Dili ve Edebiyatı Bölümü öğretim üyesi, romancı
18 - Roşan Lezgin - Yazar, çevirmen
19- Yılmaz Özdil - Sorbonne Ünv., doctorant, sinemacı
20- Yrd. Doç. Dr. Behroz Şucaî (Shucai) - Duhok Ünv. öğretim üyesi
21- Ahmet Aras - Araştırmacı, yazar
22- M. Xalid Sadinî - Araştırmacı, yazar
23- Abdulla Peşêw - Şair
24- Husên Arif -Yazar/Araştırmacı
25-Prof.Dr.Christine Allison-Exeter Ünv.
26- Yrd. Doç. Tahir Yaşar -Hakkari Üniversitesi / Hakkari Meslek Yüksekokulu Müdürü
