21 Kasım 2024
  • İstanbul6°C
  • Ankara16°C

"TEKNOLOJİ" DOST MU, DÜŞMAN MI?

Doç.Dr. Şükrü Bingöl

31 Mart 2021 Çarşamba 10:44

Dünya küreselleşti ve ileri teknoloji çağında yaşıyoruz artık. Beğenseniz de beğenmeseniz de, günlük hayatımızın her parçası bir şekilde teknoloji ile ilgilidir. Eski günlerle kıyaslandığında etrafımıza bakıyoruz ve artan teknolojinin yardımıyla daha iyi tesislere ve daha da lükslere sahip olduğumuzdan hiç şüphemiz olmadığını söylüyor ve görüyoruz.

Teknolojinin gelişimi herhangi bir sektörle sınırlı değildir ve toplumun tüm endüstrileri ve farklı sektörleri, her zaman ihtiyaç ve gereksinimlerine göre yeni teknolojiler geliştirmektedir. Ancak soru şu: Teknolojideki artışının yaşamlarımız üzerinde olumlu veya olumsuz bir etkisi var mı?

Teknolojinin artıları

Haberleşme, eğitim, bilgi edinme, alışveriş, sağlık ve daha pek çoğu… Kısaca teknoloji sayesinde “bir tık” ile dünyayı ayağımıza getirebilecek güçteyiz. Üstelik bu “tık” olayı gün geçtikçe gelişerek değişmeye de devam ediyor. Yeni aldığımız cep telefonunun kısa zamanda yeni teknolojilerin gerisinde kalması buna en güzel örneklerden biridir

Teknolojik ilerlemesi sayesinde insanlar daha uzun ve çok daha rahat hayatlar yaşıyor. Tıbbi gelişmeler, daha önce ölümcül olan hastalıklar için aşılar ve tedavi geliştirmemize yardımcı oldu. Teknolojik ilerleme, hastalıkların ve diğer durumların teşhisi ve hafifletilmesi için yeni teknikler geliştirmemize izin verdi. Bilimsel araştırmalar beslenme ve egzersiz yapma anlayışımızı geliştirdi ve daha sağlıklı yaşam tarzlarına katkıda bulundu.

Teknoloji, insanların daha hızlı seyahat etmesine ve tüm dünya ile ticaret yapılmasına izin verdi. Atlantik'i geçmek tarihsel olarak haftalar süren bir maceraydı. Şimdi sadece birkaç saat içinde New York'tan Londra'ya veya Paris’e, İstanbul’a seyahat edebilirsiniz.

teknoloji-dost-mu,-dusman-mi.jpg

Teknoloji sayesinde uzak yerlerde tatil yapabilir ve bu anları fotoğraflarla yakalayabiliriz. Artık uzakta üretilen malları alıp tüketebiliriz. Aynı süpermarkette Fransız peynirleri, İspanyol zeytinyağları, Brezilya kahveleri, Elazığ orciklerive Malatya kaysıları bulabilirsiniz.

Üretim tekniklerindeki sürekli yenilik sayesinde hızla büyüyen bir dünya nüfusunu besleyebiliyoruz. Yeni buluşlar, malların üretimini, depolanmasını, işlenmesini ve taşınmasında büyük yardımcıdır.

Elbette iletişim elimiz, ayağımız. Sevdiklerimizden uzak kaldığımız, sosyal mesafe kurallarına göre yaşadığımız şu günlerde bizim için en önemli şey sevdiklerimizin sağlığı. Bunun için haberleşme kanalları da her şeyimiz haliyle. Görüntülü konuşmalar, sesli mesajlar, videolar derken gelişen her bir yenilik hayatımıza iyilik olarak dönüyor.

İş yerlerinin kapalı olması ve çoğumuzun evden, home Office şeklinde çalışmak durumunda kalması iletişim ihtiyacını zirveye çıkarıyor. Zoom ve benzeri  gibi programlar sayesinde görüşmelerimizi çevrimiçi olarak yapabiliyoruz.

Anlatılanları görmek ve izlemek tek boyutlu eğitimin üzerine bir çizgi çekmekte, birden fazla duyu organının eğitim sürecine teknoloji aracılığıyla dâhil edilmesi ile eğitimin verimliliği artmaktadır. Sadece duvarda asılı olan Dünya ve Türkiye haritaları yerlerini internet bağlantılı akıllı tahtalara bırakmıştır.

Böylelikle düz bir zeminde kısıtlı bir bilgiye erişebilen coğrafyalar hakkında çok daha kapsamlı bilgiler edinilebiliyor. Sadece kitap sayfalarında yer alan tarih bilgilerini video kanalları ile izleyerek öğrenmek mümkün. Kısacası artık bilgiye ulaşmak kadar bilginin öğretilmesi de kolaylaşmıştır.

Yeni teknolojiler sayesinde, geçtiğimiz yüzyılda alternatif eğlence ve sanat biçimleri gelişti. Fotoğrafçılık, radyo, filmler, televizyon programları, müzik ve video oyunları insanların hayatlarında merkezi bir yer edindi.

Teknolojinin eksileri

Teknoloji başlı başına hayatımızı bu kadar kolaylaştırıyorken, zararları üzerinde durmak belki çok da işimize gelmiyor olabilir. Ancak durumun genel tablosuna baktığımızda aslında sağlığımıza kadar dokunan zararları olduğunu görebiliyoruz zira teknolojinin zararları bireysel ilişkilerimizden tutun da günlük yaşantımıza kadar tüm hayatımızı etkileyen cinsten.

Bilgisayarlar, akıllı telefonlar ve internet, diğer insanlarla etkileşim şeklimizi büyük ölçüde etkiledi. Birçoğumuz hayatlarımızdan insanları çıkardık ve daha yalnız insanlar haline geldik. Teknoloji aynı zamanda kültürel sömürgeciliği kolaylaştırıyor ve çeşitliliği azaltıyor olabilir. Günümüzde çocuklar diğer çocuklarla daha az oynuyor ve zamanlarının çoğunu tabletlerinde video izleyerek ve video oyunları oynayarak geçiriyorlar. İnsanlar dahaaz fiziksel egzersiz yapıyorlar. Doğadan gitgide daha fazla kopuyor ve teknolojik aletlere daha fazla bağlı kalıyoruz.

Küresel ısınma ve iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinden teknolojik ilerleme sorumlu tutulmalıdır. Teknolojinin ekonomik ilerlemeyi teşvik eden rolünü inkâr etmek zordur. Bununla birlikte, aynı zamanda, örneğin benzinli ve mazotlo motorlar ve termoelektrik jeneratörler yoluyla, malların artan üretimi ve taşınması için gerekli olan enerji üretimi, atmosferdeki sera gazlarının emisyonunda ve konsantrasyonunda bir artışa neden olmuştur.

Arkadaşlarımıza buluştuk. Şahane bir mekânda, hoş bir sohbet hedefliyoruz. Fakat içimizden biri “bir fotoğraf çekelim mi?” dediği anda iletişim ve sohbet birden dağılıyor. Fotoğraf çekme telaşı, ardından onları sosyal mecralarda paylaşma furyası derken zaman nasıl geçiyor anlamıyoruz. Günün sonunda elimizde şahane fotoğraflar kalıyor kalmasına ancak geçen sürede ne kadar sohbet etmiş oluyoruz işte orası düşündürücü.

Sonuç

Teknolojinin iyi mi yoksa kötü mü olduğuna karar vermek neredeyse imkânsız. Kullanıcılar olarak bizler karar vericiyiz ve teknolojiyi ve olumlu özelliklerini hayatlarımızı daha iyi hale getirmek için nasıl kullanacağımızı seçmeliyiz, hayatımızı ele geçirmesine ve olumsuz etkilerini üstlenmesine izin vermeden. Teknolojiyi yalnızca olumlu şeyler için kullanmaya çalışmalıyız.

Teknoloji ile daha keyifli, daha enerjik ve pozitif bireyler olabilmek dileğiyle…