VAN 11. BÖLGE KARAYOLLARI'NIN ENGELLİYE EZİYETİ

Bedensel Engelliler Derneği Hakkari Şube Başkanlığı görevim devam ediyorken diğer taraftan  zaman zaman kendim için uygun iş müracaatlarında da bulunuyorum. Bir süre önce Hakkari İş Kur Müdürlüğüne yapmış olduğum iş başvurusu değerlendirilmiş  ve KPSS sınavından aldığım puana göre Hakkari Karayolları Şefliğinde işe alınacak 2 engelli personel için sözlü mülakata ilk altıya alındığımı tarafıma bildirdiler.

 Sözlü sınavın  Hakkari’de değil  Van Karayolları 11. Bölge Müdürlüğünde yapılacağı bana daha sonra resmi bir yazıyla bildirildi. Adam beğenmek, adam kayırmak  maksadıyla yapılan bu tür sözde mülakatların  üzerine İllaki engelliye eziyetin de eklenmesi kaçınılmaz. Sözlü sınavı sabahın dokuzuna da almışlar ki yolda çeşitli sebeplerle engelli sorun yaşarsa en azandan sınav saatinde aday sayısı azalır ve istedikleri adamlara kazandırabilsinler.

Benim gibi Hakkari’den beş engelli işsiz aday sabahın köründe yollara düştüler.Sabah sekiz buçukta her aday sınav adresinde bulunsun diye emirler yağdıran Van 11.Bölge Müdürlüğü saatler 10:30’u gösterdiğinde henüz komisyonunu yeni oluşturmaya başlamıştı. Çünkü komisyon üyelerinin rahatı ve uykusu  sabahın köründe bin bir eziyetle yola düşen engelli adaylardan daha önemli idi.

 Bizler sınav adresine vardığımızda Van’dan Bitlis’ten Muş’tan yine o illerde istihdam edilmek üzere engelli adayların geldiğini gördük. Şu hususu atlamamakta yarar var ki sabahın köründe ve  iki saat bekletilen yaklaşık elli engelli ve refakatçilerine çay servisleri yapıldı ve onları önemsedikleri izlenimini vermeye çalıştılar. Bu sözde iyi niyeti bu şekilde ifade ediyorum çünkü madalyonun diğer bir yüzü var ki maalesef onur kırıcı bir tutum sergilediler.

İlkin komisyonun oturduğu yani adam beğenenlerin odasına Muş’tan gelen adaylar tek tek ve sırayla alındılar, daha sonra  Hakkari’den gelen engelli adaylar sırasıyla alınmaya başlandı.

Ben puanım itibariyle Hakkari’den gelen altı engelli aday arasında üçüncü sıradan  adam beğenenler odasına çağrıldım. İşte bundan sonraki süreçte orada  yaşanan tüm olayları yalansız ve tarafsız siz sayın okuyucuların takdirine sunuyorum. Odaya girdiğimde ağa masasında bir etrafında dört beyefendi olmak üzere toplam beş kişi oturuyordu.Ben ayakta beklerken onların beni bir sandalyeye buyur etmelerini  bekledim ancak böyle olmadı.Tıpkı disiplin cezası yemiş ve sorgusu alınacak  bir ilkokul talebesi gibi ayakta bekletildim.

Süreç soru – cevap olarak devam etti.

İlk soru beyefendilerin ağasından yani komisyon başkanından geldi ve bana Cumhuriyetin kuruluş tarihini sordu.

CEVAP:Cevabı vermeye başladığımda o an ayakta kalmanın şaşkınlığından  olsa gerek tarihi hatırlayamadım zaten komisyon ağası hemen geçiştirdi.

2.SORU:2. Soru komisyon üyesinden geldi ; matematik sorusu idi   12 x 15 işlemini sonucunu sordu.

CEVAP:Bu konudan son derece uzak ve  zihinden zor  cevaplanacak sorunun cevabını sadece 3 saniye içerisinde doğru bir şekilde verdim.Bu arada halen ayakta bekletiliyorum ve beyefendilerin lütfedip beni oturtmalarını bekliyorum ama nafile.

3.SORU :Yine bir komisyon üyesi sordu soru şöyle ‘’Hangi işi iyi yaparsın ? ‘’

CEVAP: Şu anda yürüttüğüm dernek başkanlığından dolayı yazışmalarda ve proje hazırlama tekniğinde kendime güvendiğimi ifade ettim ve ekledim masa başı işlerde üç adamın işini çıkarabileceğimi söyledim.

4.SORU: Bu soru beyefendilerin aynı zamanda teorikte son sorusuydu.Yine soruyu komisyon başkanı yani ağa koltuğunda oturan sordu ‘’Karayollarının görevi nedir ?’’

CEVAP: Şehirler arası ulaşımın güzergahlarını belirler, yolların viraj eğimlerini hesaplar, genişletir, stabilizesini yapar, asfalt döker,trafik tabelalarını koyar,taş düşebilecek noktalara istinat duvarları yapar kısacası insanların şehirler arası ulaşımda güvenliğini sağlar.Verdiğim bu cevap karşısında komisyon üyelerinden biri cevapta bahsettiğim taş düşmelerine karşılık  şu ifadeleri ekledi komisyon başkana dönerek ‘’SAYIN BAŞKAN BU YOLA TAŞ DÜŞMELERİ HAKKARİ KARAYOLUNDA O KADAR ÇOK TEKRAR EDEN BİR HADİSE Kİ BAKIN HAKKARİ HALKININ BİLİNÇALTINA BU YERLEŞMİŞ’’ demesiyle komisyonda ben hariç herkes alay edercesine gülmeye başladı.Bu hiç komik olmayan sözde espriye beyefendiler oturdukları deri koltuklarda gülerler iken beni ayakta tutan sadece bir bacağım yorgunluktan iyice titremeye ve neredeyse beni düşürmeye başlayacaktı.

5.SORU: Bu soru pratikte ilk ve tek soru olacaktı. Benden onların kurumuna atfen bilgisayarda sembolik bir dilekçe yazmamı istediler. Aslında bu sorunun cevabı benim için çok kolay olacaktı çünkü bilgisayarın önünde bütün mülakat boyunca boş duran sandalyeyi işaret ederek orada oturmamı emrettiler.Tabi ki yürüttüğüm başkanlık görevinden dolayı derneğimize gelen ihtiyaç sahibi engellilere yazdığım sayısız dilekçelerin verdiği pratik beceriden dolayı hiç zorlanmadan ve gayet seri ve rahat bir şekilde dilekçeyi yazmaya başladığım sırada üyelerden biri ‘’tamam tamam ‘’deyip daha fazla yazmama engel olup mülakatı bitirdi.

Ben mülakat çıkışı dakikalarca ayakta bekletilmiş, kısmen onuru kırılmış  ama buna rağmen verdiğim doğru cevaplara güvenerek neticeyi beklemek üzere  diğer adaylar gibi oradan  ayrıldım. Netice daha vahim oldu dakikalarca ayakta beklettikleri beni verdiğim cevaplara karşın uygun, ancak diğer adaylara göre fiziksel durumumdan dolayı şantiyede amele veya işçi muamelesi yapamayacakları gerekçesiyle elediklerini öğrendim. Gerekçe olarak ta  mecburen çalıştırmak sorunda oldukları %3 ‘lük engelli kotasından çalıştıracakları engelli adayların nitelikleri üzerinden değil fiziksel durumları üzerinden hazırladıkları ve işkur müdürlüğüne gönderdikleri teknik şartnameye benzer evrakı kullanarak işi kılıfına uydurma mücadelesine giriştiler.

Kısmen de başarılı oldular. Ben ilimizde bu tür alımlarda  komisyon üyesi olarak defalarca bulundum. Komisyon başkanlığını daima ilin mülki amiri yada yardımcıları üstlenir ayrıca engelli personel alımında dikkat edilen en önemli husus niteliktir fiziksel durumum değildir çünkü engelliden amele işçi olmaz olamaz. Ancak bu beyefendiler gayet rahat bir ortamda kendi kurumun müdür ve şeflerinden oluşan bir komisyon oluşturmuş göze batmasın diye bir de Van Engelliler Dernek Başkanını da bulundurmuşlar ancak sözlü mülakat süresince engelliler derneği başkanının  hiçbir şekilde söz almasına yada soru sormasına fırsat vermemeleri her şeyin kanıtı niteliğindeydi.

Yasa koyucunun dezavantajlı guruplara sağlamaya çalıştığı bu tür pozitif ayrımcılığın birileri tarafından suiistimale uğratılması, sırf  vicdanımı rahatlatmak için ‘’BAKIN BEN KURUMUMDA ENGELLİ ÇALIŞTIRIYORUM’’ deyip vicdanını bu şekilde rahatlatmaya çalışan devletin resmi kurumlarında makam ve mevki işgal eden dar zihniyetli kişilerin  yasal müeyyidelerle teşhir edilmeleri toplum vicdanında önemli bir yer edinecek, adalete inanç bağlamında değer kazanıp katkı sunacaktır. Yazılı hiçbir beyanatı veya kanıtı olamayan sadece keyfi adam beğenmeye ve  adam kayırmaya fırsat tanıyan, inisiyatifin tek elden yürütüldüğü, gizli odalarda onur kırıcı bu tür mülakatların bir an önce önüne geçilmeli daha fazla hak ihlalleri yaşanmadan daha adil,şeffaf ve kanıtlayıcı yöntemlerle yasal bir zeminde yürütülmesi gerekmektedir.