Jina Emini'nin ölümü ile başlayan gösteriler üçüncü ayına girerken Rojhılat ve İran’ın pek çok kentinde dün 2 günlük genel grev ilan edildi İlam, Kirmanşan, Sine ve Urmiye vilayetlerinin de aralarında olduğu 29 Kürt kentinin genel grev çağrısına uyduğu görüldü, bazı kentlerde gösteriler düzenlendi. Öte yandan İran hükümeti haklarında idam kararı verilen göstericilerin cezaların infaz edileceğini duyurdu.
Bir süredir azalan protesto gösterileri genel grev çağrısı ile yeniden alevlendi. Ülke genelinde genel greve uyulurken bazı kentlerde gece protesto gösterileri düzenlendi.
Hengaw İnsan Hakları Örgütü, Kirmaşan, Sine, Ciwanro, Paveh, Mahabad,Giyelan, Rwanser, Bane, Kurwe, Seqiz, Diwander, İlam, Bokan, Dewelan, Urmiye, Kengever, kani Dinar, Muj, Kameran, Meriwan’ın da aralarında yer aldığı 29 Kürt kentinde dükkanlar kepenk kapattı, öğrenciler okula gitmedi ve sokaklara çıkmadığını açıkladı.
Ayrıca İran’ın Arak, Şiraz, şabad, Tahran, Kazrun, Kerman ve Sistan gibi şehirleri ile Belucistan eyaletinde de yurttaşların greve gittikleri kaydedildi.
Tahran ve Meşhed’de gösteriler
Sosyal medyada yayımlanan görüntülerde, Tahran'ın Ekbatan ve Sadabad bölgesinde toplanan kalabalık, yönetim karşıtı sloganlar atarak caddeyi trafiğe kapattı. Tahran Metrosu yolcu peronlarında bekleyenler de slogan atarak gösterilere destek verdi.
Meşhed şehrinde toplanan kalabalık caddede ateş yakarken, Elborz eyaletine bağlı Kerec kentinde sokaklara çıkan göstericiler uzun süre slogan atarak yürüyüş yaptı. Arak ve Zencan gibi şehirlerde de protestolar düzenlendiği görüldü.
Şiraz Tıp Bilimleri Üniversitesinden 209 öğretim görevlisi, yayımladıkları bildiriyle, protesto düzenleyen öğrencilere destek verdiklerini açıklayarak, "tutuklanan öğrencilerin koşulsuz serbest bırakılması, disiplin kurulu kararlarının iptal edilmesi, üniformalı güvenlik güçlerinin ve polislerin kampüse girmesinin engellenmesi" gibi taleplerde bulundu.
Tahran’daki Şehid Beheşti Üniversitesi öğrencileri, arkadaşlarının isimlerinin yazılı olduğu pankartlar taşıyıp slogan atarken, Zehra Üniversitesi Edebiyat ve Sanat Fakültesi öğrencileri kampüsün çeşitli yerlerine yazılar yazıp afişler astı.
Allame Tebatebayi Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi öğrencileri de yayımladıkları bildiriyle boykot ve grevlere destek verdiklerini duyurdu.
Sosyal medyada muhalifler tarafından yapılan paylaşımlarda, ülkede 3 günlük boykot ve grev çağrıları yapılmış, bazı üniversite öğrencileri de boykota destek verdiklerini açıklayarak pazartesi sabahı itibarıyla derslere girmeme kararı aldıklarını duyurmuştu.
Ülkenin bazı kentlerinde esnaf kepenk kapatırken, çağrılara destek verdiği gerekçesiyle İranlı ünlü futbolcu Ali Dayi’nin restoran ve kuyumcu dükkanının mühürlendiği açıklanmıştı.
“İdamlar infaz edilecek”
İran'ın Şark gazetesinin haberine göre, Yargı Erki Başkanı Gulam Hüseyin Muhsini Ejei protestolarla ilgili tutuklanan bazı protestocuların yargı sürecinin kısa sürede sonuçlandığını belirtti.
Ejei, bu kapsamda gösteriler sırasında "terör, cinayet, kamu düzenini bozmak" gibi suçlamalarla yargılanan kişilerin idama ya da uzun süreli hapis cezalarına mahkum edildiğini hatırlattı.
Başkan Ejei, "Bozgunculuk yapan ve devlete karşı savaşa girişen, ateşli silahlar ve soğuk silahlarla cinayet işleyen ve güvensizlik yaratan bazılarının cezaları da onaylandı ve bunlar yakında infaz edilecek" ifadelerini kullandı.
Gösteriler sırasında binlerce kişi gözaltına alınırken Yargı Erki Sözcüsü, 8 Kasım'da yaptığı açıklamada, gösteriler sırasında çıkan olaylarla bağlantılı 1024 kişi hakkında iddianame hazırlandığını duyurmuştu.
İran'da yaklaşık 3 aydır devam eden gösterilerle bağlantılı olarak şu ana kadar 6 kişi idama mahkum edilmişti. İdam kararlarının Yüksek Mahkeme tarafından onaylanması gerekiyordu.
İran Ceza Kanunu'na göre, "kamu düzenini bozmak, yeryüzünde bozgunculuk yapmak ve devlete karşı savaş açmak" gibi suçları işleyenler idam istemiyle yargılanıyor.
Tahran'da 13 Eylül'de "ahlak polisi" olarak bilinen İrşad devriyeleri tarafından "başörtüsü kurallarına uymadığı gerekçesiyle" gözaltına alındıktan sonra fenalaşarak hastaneye kaldırılan 22 yaşındaki Kürt kadın Jina Mehsa Emini'nin 16 Eylül'de yaşamını yitirmesi, ülke yönetimine karşı protestolara yol açmıştı.
Ülke geneline yayılan gösterilerde insan hakları örgütlerine göre 448 kişi hayatını kaybetmiş, 10 binden fazla kişi ise gözaltına alınmıştı. İran’dan yapılan açıklamada ise aralarında güvenlik güçlerinin yer aldığı 200 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi.
Ülke medyasına yansıyan haberlere göre, gösteriler sırasında 60'dan fazla güvenlik görevlisi yaşamını yitirdi.
