Özellikle kırsal kesimlerde ekmek pişirilmesinde kullanılan tandırdan çıkan zehirli dumanların kanser ve verem olmak üzere birçok hastalığa neden olduğunu belirten uzmanlar, vatandaşlara önemli uyarılarda bulundu.
Bölgenin hayvancılıkla uğraşması ve dolayısıyla tandırlarda yakılan tezeklerin ucuz olması nedeniyle gerek ekmek pişirmek için gerek çoğu yerde ısınmak amacıyla sobalarda kullanıldığına dikkat çeken Lokman Hekim Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Hanifi Yıldız, “Özellikle kırsal kesimler ve köylerde yemek pişirmek için, çamaşır yıkamak için tezek yakılıyor.
Bölgenin hayvancılığı göz önüne alındığında, ucuz olmasından dolayı tezek tercih ediliyor. Ancak gerek tezek gerek odun olsun, tandır ocaklarının kullanıldığı yerlerin sağlıklı olmaması nedeniyle burada bir duman birikimi söz konusudur.
İlk ateşlemede çıkan kara duman daha sonra yalın aleve dönüştüğünde daha açık renkli bir gaz maruzatı söz konusu olmaktadır. Bunu kullanan kişiler, sadece kara duman olduğu esnada bir maruzat varmış gibi görüyor. Halbuki yalın alev halindeki dumanın içinde birçok zararlı ve akciğerlerin dokusu üzerinde ciddi tahriş oluşturan bir maruzat söz konusudur” dedi.
Tandır dumanından çıkan zehirli gazların birçok hastalığa neden olduğunu ifade eden Yıldız, şöyle konuştu: “Bu zehirli gazların, kanserin dışında astım, bronşit, nefes darlığı ve KOAH gibi pek çok hastalığın ardında rol oynadığı bilinmektedir.
Hiç sigara içmemiş bayanlarda, tandırdan dolayı kronik bronşit ve astım semptomlarını çok sık görüyoruz. Bir kısmında da ölümcül sonuçlarla seyreden hipertansiyonun geliştiğini görüyoruz.
Yine hiç sigara kullanmayan bayanlarda akciğer kanserinin varlığını tespit ediyoruz. Bunun yanında kırsal bölgede çalışan ve tandır dumanına maruz kalmış kişilerde verem mikrobunun yapısının değiştiğini, vücudun koruyucu bariyerlerinden rahatlıkla kurtulduğunu ve bu sebeple tandır dumanının vereme bile sebep olabileceğini gösteren sonuçları tespit ettik.
Ayrıca tezek yakılan oda ortamında gazların 48 ile 72 saat arasında havada asılı kaldığı bilimsel olarak tespit edilmiştir.”
Tandır dumanı maruzatının azaltılmasının birçok yolu olduğunu ve bu konuda vatandaşlara uyarılarda bulunan Yıldız, şunları söyledi:
“Sağlıklı bir baca ve tandır ortamı, özellikle dumanın tahliyesine sebep olabilecek ve maruzatın azalmasında etkili olacaktır.
Yine bölgedeki tandır maruzatını azaltmanın bir yolu da, yerlerde gömülü halde bulunan tandırların yüksek yerlere veya tandırları duvar ortamlarında şömine tarzı monte etmek ve oradan dışarıya doğru havalandırmasını sağlamak, bu sorunu ciddi manada azaltacaktır.” İHA)
