Ya din axiftina nifşê nû ye. Hindî ku nifşê nû bi zimanê xwe yê zikmakî biaxive tê wateya parastin û pêşveçûna wî zimani. Ya sêyan jî bazar e.Dema ku zimanek bibe zimanê bazarê û danûstandin pê bê kirin ev jî dibe parastin û xwedî derketina ziman. Ya çaran jî weşan e . Dema ku bi zimanekî weşanên cuda cuda bên weşandin,her wiha ew weşan bên xwendin ,ji bo belavbûn û pêşketina zimanî qadeke din diafirîne..Dema ku zimanekî ev her çar stûn ji dest dabin ew ziman di xetereyê de ye.
Zimanek bi çi tê parastin û bi çi tê bilindkirin? Bi xwedî derketinê .Ango mirov pê biaxive , bi nivîsandinê , bi zanistiyê ,bi felsefeyê , wêje ü hwd. Dema ku bi zimanekî neyê fikirîn , pê zanistî û felsefe neyê kirin, dê ew ziman bêkes bimîne, ango dê qels ü belengaz bibe.
Her ziman hebûna xwe bi axiftina wî miletê ku pê diaxive diparêz e .Dema ku bi zimanekî neyê axiftin ew ziman nikare hebûna xwe biparêze .Ew ziman wê ber bi tunebûnê ve biçe . Lê divê bê zanîn ku zimanek nikare hebuna xwe tenê bi axiftinê biparêze .Dema ku zimanêk nebe zimane nivîsê , tenê zimanê devkî bimîne dem bi dem dê qels bibe , dê dewlemendiya xwe winda bike , dê peyvên wî bêne guherîn , di nava demê de dîsa dê bi mirinê rûb rû bimîne . Ji ber wê yekê ji bo parastina zimanekî yek jı stûna bingehîn jî ew e ku ew ziman bibe zimanê nivîskî.
Zimanê zikmakî , ango zimanê dayikê ,ne tenê navgîneke axaftinê ye ; her wiha ramana mirovan e.Zimanê dayikê ji bo jîyandina kesayetî û çanda mirovan , hebûna mirovan a heri girîng e. Kesa/ê ku girîngiya zimanê zikmakî nizanibe , nikare li hember hebûna xwe , çanda xwe rêzdar be. zimanê zikmakî di awabûn û pêşketina nasname û kesayetiya mirovan de rola sereke dilîze .
Zimanê zikmakî di têgihîştina mirov a xwezayê û derûdorê de sedema herî grîng e . Bêyi zimane zikmaki ,ne pekan e ku mirov behsa jiyandina çandekê bike, ango behsa çanda xwe bike .Kesê/a ku ji zimanê xwe ye zîkmaki bi dûr bikeve , ji çanda xwe , hebûna xwe ,rastiya xwe û kesayeti û nasnameya xwe dûr dikeve . Her çandek tenê dikare bi zimanê xwe bigehîne pêşerojê .Ziman nebe , çand ji nabe . Ziman neynika dilê mirov e. Neynika dilê xwe neşkênin.
