Giderek artan çevre kirliliği, yoğun stres, sigara kullanımı ve hatalı beslenme gibi alışkanlıkların kadınlarda erken menopoza neden olabildiğini Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Opr. Dr. Uğur Çobanoğlu, “Bazı besinlerin içeriğinde bulunan maddeler hormonların dengeli çalışmasını destekleyerek erken menopozu engellemektedir.
Menopozu geciktiren besinler arasında yağlı balıklar, fasulye, mercimek, bezelye, çinko bakımından zengin gıdalar, biftek, kabak çekirdeği, nohut ve patates sayılabilir” dedi.
Medical Park Ordu Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Opr. Dr. Uğur Çobanoğlu, menopoz hakkında açıklamalarda bulundu.
Menopoz doğal bir süreçtir
Her kadının belirli bir yumurta rezerviyle dünyaya geldiğini dile getiren Opr. Dr. Uğur Çobanoğlu, “Kadınlar ergenlik döneminde yumurtalıklarının faaliyete geçmesi ve artan hormonlar nedeniyle her ay düzenli olarak yumurtalıklarının bir kısmını kaybederek adet görmeye başlar.
Bu süreç menopoz denilen döneme kadar devam eder. Kadın hayatında son derece önemli olan bir yere sahip olan menopoz süreci, yumurtalık faaliyetlerinin sona ermesiyle adet döngüsünün kalıcı olarak sona ermesidir. 12 ay boyunca hiç adet görmeyen kadın menopoz kabul edilir” diye konuştu.
3 döneme ayrılıyor
Menopozun kendi içerisinde premenopoz, menopoz ve postmenopoz olarak üç farklı dönem olarak yaşandığını söyleyen Opr. Dr. Uğur Çobanoğlu, şu bilgileri paylaştı:
“Premenopoz: Kişinin menopoza yaklaştığına dair belirtilerin görüldüğü döneme premenopoz denir. Menopoz öncesi dönem olarak da tanımlanabilen bu süreç, kişinin son âdet döneminden önceki yıllarda başlar. Yumurtlamanın devam ettiği bu dönemde yumurtalarının işlevi azalır.
Bu süreçte kişi düşük ihtimalle de olsa gebe kalabilir. Çoğunlukla 4 yıl süren premenopoz dönemi, kişinin 12 ay boyunca âdet görmemesinin ardından son bulur ve ardından menopoz dönemi başlar.
Menopoz: Son görülen âdet kanamasının üzerinden 12 ay geçmesiyle başlayan menopoz döneminde kadın yumurtalıkları işlevini kaybeder. Buna bağlı olarak doğurganlık da son bulur.
Postmenopoz: Menopozdan sonraki yılların tanımlanması için kullanılan postmenopoz döneminde, menopoz belirtileri azalır. Ancak bu dönemde kişi, osteoporoz (kemik erimesi) ve kalp hastalıkları gibi pek çok farklı sağlık sorunu bakımından yüksek risk altındadır. Bu dönemde hekim kontrolünde ilaç kullanılması ve yaşam tarzı değişikliklerinin yapılması önerilir.”
Adet düzensizliği ile kendini belli edebilir
Menopozun belirtilerinden bahseden Op. Dr. Uğur Çobanoğlu, “Adet döneminde düzensizliklerle bulgu vermeye başlayan menopoz döneminde çok sayıda semptomlar meydana gelebilir. Ateş basması, gece terlemesi, çarpıntı, baş dönmesi, bağ ağrısı, hâlsizlik,
memelerde hassasiyet, kas ve eklem ağrıları, uyku bozuklukları, iştah artışı, vücut tüylerinde artış, kilo artışı, cinsel organlarda çekilme (atrofi), öksürme sırasında idrar kaçırma, vajinal kuruluk ve cinsel ilişki sırasında ağrı, yaygın olarak görülen fiziksel değişimlerdir.
Menopoz döneminde oluşan östrojen azlığı, vulva, (dış genital organlar) vajen ve üretrada küçülme olur. Bu küçülmeye bağlı olarak, vulvada kaşıntı, sık idrara çıkma, idrar kaçırma, idrar torbasında sarkma, rahim sarkması, kabızlık ve ağrılı cinsel ilişki şikâyetleri görülebilir” şeklinde konuştu.
Erken menopozun nedeni genetik faktörler olabilir
40 yaşından önce görülen menopozun erken menopoz olarak tanımlandığını söyleyen Op. Dr. Uğur Çobanoğlu, yumurtalık fonksiyonlarının görülmediği bu dönemde kişinin doğurganlığını kaybettiğini söyledi. Menopoz dönemi belirtilerinin, erken menopoza giren kadınların bir kısmında çok daha şiddetli olduğunun altını çizen Op. Dr. Çobanoğlu, şunları söyledi:
“Erken menopozun en önemli sebebi genetik faktörlerdir. Daha önce de belirttiğimiz gibi her kadın belli bir yumurta sayısı ile dünyaya gelir ve bunu belirleyen en önemli faktörde genetik geçiştir.
Erken menopoz doğal bir şekilde oluşabileceği gibi cerrahi müdahalelere bağlı olarak da oluşabilir. Cerrahi operasyonlara bağlı olarak gelişen menopoz türü, cerrahi menopoz olarak tanımlanır.
Rahim ve yumurtalıkların alınması, yumurtalıkların hasar görmesine yol açan pelvik yaralanmalar, tümör tedavisinde kullanılan ilaçlar, rahim ve yumurtalıkların radyasyona maruz kalması gibi nedenler kişinin erken menopoza girmesine sebep olabilir.”
Yağlı balık ve fasulye tüketimi erken menopozu geciktirebilir
Özellikle stresli bir yaşam sürmenin erken menopoza neden olduğunu vurgulayan Op. Dr. Uğur Çobanoğlu, “Soğuk iklimlerde ve aşırı ağır şartlarda yaşayan kadınlarda menopoz yaşı daha erkendir” dedi.
Bazı besinlerin içeriğinde bulunan maddelerin hormonların dengeli çalışmasını desteklemesi sayesinde erken menopozun engellenebildiğini vurgulayan Op. Dr. Uğur Çobanoğlu, “Erken menopozu geciktiren besinler arasında yağlı balıklar, fasulye, mercimek, bezelye, çinko bakımından zengin gıdalar, biftek, kabak çekirdeği, nohut ve patates sayılabilir. Menopoz geciktirilemez.
Ancak hormon replesman tedavileri ile premenopoz dönemindeki kadınların düzenli adet görmeleri ve menopoza bağlı şikâyetlerinin gerilemesi sağlanabilmektedir” ifadelerini kullandı.
Dengeli ve sağlıklı beslenmek önemli
Menopoz döneminde dengeli ve sağlıklı beslenmenin önemine değinen Op. Dr. Uğur Çobanoğlu, “Bu dönemde metabolizma yavaşladığından günlük kalori alımını 400 ila 600 kalori arasında azaltmak gerekebilir.
Kemik erimesi riskinin azaltılması ve uyku kalitesinin artırılması için kalsiyum ve magnezyum bakımından zengin gıdalarla beslenilmeli, D vitamini alınmalıdır. Kişinin vücuduna ve kondisyonuna uygun egzersizlerle ruh ve vücut sağlığı korunabilir. Egzersizin yanı sıra, gevşeme teknikleri, nefes egzersizleri gibi ek meditasyon yöntemleri de uygulanabilir” diye konuştu. İHA
