Akran Zorbalığının Uzun Vadeli Etkileri ve Çözüm Yolları

Akran Zorbalığı Dünya Çapında Yaygın Bir Sorun: Uzmanlar Uyarıyor!

Medical Park Ataşehir Hastanesi’nden Uzman Klinik Psikolog Büşra Pekkoç Baskıcıoğlu, akran zorbalığının dünya genelinde yaygın bir sorun olduğunu belirterek, özellikle çocukların bu durumla başa çıkabilmeleri için ailelere ve eğitimcilere önemli görevler düştüğünü vurguladı. İşte akran zorbalığı hakkında bilinmesi gerekenler ve uzman tavsiyeleri…

Akran Zorbalığı Nedir?

Uzm. Klnk. Psk. Büşra Pekkoç Baskıcıoğlu, akran zorbalığını şu şekilde tanımladı: "Akran zorbalığı, bireyin yaşıtları tarafından sürekli ve kasıtlı olarak fiziksel, sözel, sosyal veya dijital yollarla zarar görmesi ya da baskı altında tutulmasıdır. Bu durum, fiziksel saldırılar, alay etme, dışlama, tehdit etme, dedikodu yayma ve siber zorbalık gibi birçok farklı formda ortaya çıkabilir."

Dünya Çapında Yaygınlık ve Türkiye’deki Durum

Araştırmalar, dünya genelinde çocukların yaklaşık üçte birinin hayatlarının bir döneminde akran zorbalığına maruz kaldığını gösteriyor. Türkiye’de yapılan çalışmalar ise öğrencilerin yüzde 20-35’inin zorbalık mağduru olduğunu, yüzde 10-20’sinin ise zorbalık yapan taraf olduğunu ortaya koyuyor. Özellikle internetin yaygınlaşmasıyla birlikte siber zorbalık oranlarında ciddi bir artış yaşanıyor.

Akran Zorbalığının Nedenleri

Zorbalığın nedenleri arasında aile içi şiddet, yetersiz ebeveyn ilgisi, düşük özsaygı, sosyal beceri eksiklikleri, okul ortamındaki denetimsizlik ve toplumda şiddetin normalleştirilmesi gibi faktörler yer alıyor. Uzm. Klnk. Psk. Baskıcıoğlu, "Zorbalık yapan bireyler genellikle kendilerini güçlü hissetmek, dikkat çekmek veya başkalarına üstünlük sağlamak amacıyla bu tür davranışlarda bulunurlar" dedi.

Hangi Yaşlarda Daha Sık Görülür?

Akran zorbalığı genellikle okul öncesi dönemde başlıyor ancak en belirgin ve yaygın olarak ilkokul ve ortaokul dönemlerinde görülüyor. Lise döneminde de devam edebilen zorbalık, tür ve şekil değiştirebiliyor. Araştırmalara göre, akran zorbalığı en çok 7-15 yaş aralığında yaygın olarak görülüyor.

Akran Zorbalığının Belirtileri Nelerdir?

Akran zorbalığına maruz kalan çocuklarda içine kapanıklık, kaygı ve depresyon belirtileri, okula gitmek istememe, akademik başarının düşmesi, fiziksel yaralanmalar, sosyal ortamlardan kaçınma, yalnız kalma isteği, uyku ve yeme düzeninde bozulmalar, özsaygı ve özgüvende düşüş gibi belirtiler görülebiliyor.

Zorbalık Mağduru Çocuğa Nasıl Yaklaşılmalı?

Uzm. Klnk. Psk. Baskıcıoğlu, zorbalık mağduru çocuğa nasıl yaklaşılması gerektiği konusunda şu tavsiyelerde bulundu:

Destekleyici ve Anlayışlı Yaklaşım: Çocuğun hissettiklerini anlamak ve onu suçlamadan dinlemek önemlidir.

Uzman Desteği: Öğretmenler, okul yönetimi ve gerekirse bir uzmandan destek alınmalıdır.

Sosyal Beceriler Kazandırma: Çocuğa kendini savunma ve sosyal beceriler kazandırma konusunda rehberlik edilmelidir.

Akran Zorbalığının Uzun Vadeli Etkileri

Akran zorbalığına uğrayan çocuklar, ilerleyen yaşlarda düşük özsaygı, depresyon, anksiyete bozuklukları, akademik başarısızlık, sosyal izolasyon ve hatta travma sonrası stres bozukluğu gibi sorunlarla karşılaşabiliyor. Bazı bireylerde saldırgan davranışlar geliştirme veya başkalarına zorbalık yapma eğilimi de görülebiliyor.

Ebeveynlere Öneriler

Uzm. Klnk. Psk. Baskıcıoğlu, akran zorbalığıyla başa çıkabilmeleri için ebeveynlere şu önerilerde bulundu:

Zorbalıkla Başa Çıkma Stratejileri Öğretin: Çocuklara zorbalıkla başa çıkma stratejileri öğretilmeli.

Güçlü Sosyal Bağlar Kurun: Çocukların güçlü sosyal bağlar kurmalarına yardımcı olunmalı.

Aile-Okul İletişimini Güçlendirin: Aile-okul iletişimi güçlendirilmelidir.

Empati ve Sosyal Beceriler Kazandırın: Çocuklara empati ve sosyal beceriler kazandırılmalıdır.

Dijital Ortamı Kontrol Edin: Aileler çocuklarının dijital ortamda karşılaştıkları içerikleri kontrol etmelidir.

Psikolojik Destek Alın: Gerekirse, psikolojik destek alarak çocukların güvenli ve sağlıklı bir ortamda gelişmeleri sağlanmalıdır.