Okuduğunu anlama sorunu son yüzyılımızda önümüze çıkan en büyük engellerdendir. Eğitimdeki başarı şansını mutlak derecede etkilemektedir. Günümüz sınav maratonunda okuduğunu anlama becerisi öğrencilere çeşitli fırsatlar sunmaktadır. Hızlı olma, kaliteli okuma, yüksek başarı gibi olanaklar tanımaktadır.
Yapılan çeşitli araştırmalarda yaşadığımız yüzyılda okuma becerisinin ve okuduğunu anlama becerisinin düşme eğiliminde olmasıdır. Ne yazık ki bu türden bir gidiş hiç iyi görünmemektedir. Eğitim öğretim kurumlarında idari kadronun ve eğitim kadrosunun en büyük yakınma sebepleri arasında yer almaktadır.
Anlamakta zorluk çeken öğrencilere kaliteli eğitim fırsatı vermek oldukça meşakkatlidir. İmkânsız değil sadece zor bir süreçtir. Bunun için eğitim öğretim yılı başında okuma etkinliklerine ağırlık verilmelidir. Ders çalışma programlarına okuma saati eklenmelidir. Kompozisyonlar hazırlanmalı, yazı çalışmaları yapılmalıdır. Okuma etkinlikleri öğrencilerin ilgi ve istekleri göz önüne alınarak hazırlanmalı ve yapılmalıdır.
Bunların yanında çeşitli yazı türleri öğrenciler arasında dağıtılarak belirli bir süre okumaları sağlanmalı ve daha sonra okunan yazıların anlatılması ve gerekli görülürse yazılması istenmelidir. Drama ya da eğitsel oyunlar oynatılmalı, hazır ya da doğaçlama metinler eklenerek süreç renkli hale getirilmelidir.
Okuma alışkanlığı kazandırılırken süreç yıpratılmamalı ve zorlamaya yönelik olmamalıdır. Okuma saatine alınacak öğrencilerin beklentileri karşılanmalı ve ilgileri doğrultusunda kaynaklar seçilerek sürece başlanmalıdır. Kalın kitaplar yerine özet niteliğinde olan, açık, net ve güncel konulardan oluşan metinler seçilmelidir. Öğretmen sabırlı olmalı ve kişileri koşulsuz kabul etmelidir.
Okuduğunu anlama ve değerlendirme alanında en büyük araştırmaları PISA yapmaktadır.
PISA projesi nedir?
Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı – PISA (Programme for International Student Assessment), Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü OECD'nin üç yıllık aralarla düzenlemekte olduğu ve 15 yaş grubu öğrencilerin kazandıkları bilgi ve becerilerin değerlendirilmesine yönelik yapılan bir tarama araştırmasıdır.
PISA nedir neyi ölçer?
PISA Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütünün araştırması olarak yapılmaktadır. PISA 15 yaşındaki öğrencilerde matematik okuryazarlığı, fen bilimleri okuryazarlığı ve okuma becerilerini ölçmektedir.
PISA araştırmasında başarılı olmak için:
- Problem çözme becerisi geliştirilmelidir.
- Okuma etkinlik ve alıştırmaları sıklıkla yapılmalıdır.
- Okuma sevgisi küçük yaşlarda aşılanmalıdır.
- Eğitim sisteminde aksayan yönler bulunmalı ve giderilmelidir
- Öğrencilerin araştırma ve inceleme becerileri desteklenmelidir.
- Her okul için kütüphane ortamı oluşturulmalıdır.
- Öğretmen kadrosu okuma ve problem çözmede öğrencilere rol model olmalıdır.
- Matematik, Fen, Türkçe vs. sevgisi öğrencilere kazandırılmalıdır.
- Öğretmen yapacağı etkinlikler için ilk önce kendini sevdirmelidir.
İlim öğrenmekte âlim gibiyiz.
Uygulamakta cahil gibiyiz.
Bir delille kırk âlimi yendim.
Kırk delille bir cahili yenemedim.
