Atalarımızın emaneti olarak günümüze kadar gelen halay ve düğün kültürü bizden sonraki kuşaklara emanet edeceğimden şüphem var. Neden mı?
Geçmişte yapılan düğünlerin bir anlamı vardı damada atılan paralar geline takılan takılar hepsinin temelinde dayanışma vardı, bugün geldiğimiz durum düğünlerimiz şova dönüşmüş olması Bahşişle iş insanı yada kanaat önderi olduğu bir düzende Kürt kültürü ve düğünlerinden söz edilemez oldu, her bir adımda esnemesinde anlamlar ve yaşanmışlıkları olan halaylar yerine mendil savaşlarına ve sosyal medya da görünme/gösterme mücadelesine dönüşmüş durumda.
Buna her ne kadar kamera çekimlerini yapanlar aracı olsa da toplumda edinemediği yeri sosyal mecralar ve para üzerinden online olsa kendini var edebilme hissi ile yaşayan inşalarımız bu hale getirdi. Oysa halayların anlamı hikayeleri söylenen şarkıların anlamının olduğu bir kültürü vardır.
Düğünlerde sosyal medya da bir çok kişinin etiketlendiği özel mahremiyet alanına kadar giden rahatsız edici paylaşımlar.,. Para atma yarışında olan takılan takıların göze sokarcasına insanlarla paylaşılması ki bu bir sınıf ayrımına da sebep oluyor. sosyal medya paylaşımları, eminim hepiniz bundan rahatsızsınız.
Mütevazi düğün kültüründen modern düğün kültürüne geçişi sağlamaya çalışan bazı prodüksiyon şirketleri size de teşekkürler. Başka bir yazıda görüşmek üzere…
Bazı halaylarımızın anlamları şu şekildedir.
ZÊRÎNÊ
Zengin bir kadın ile fakir bir erkeğin aşkından esinlenerek söylenegelen şarkının sözlerinde geçen ifadeler beden diliyle halkoyunu haline getirilmiştir. Hikâyeye göre fakir erkek zengin kadını malı ve mülkünden dolayı değil, aşkından dolayı sevdiğini anlatmaya çalışır.
KELYA BAŞKALA
Bir başkaldırıdan esinlenerek söylenegelen şarkıda geçen ifadeler, vücut hareketleriyle anlatılmaya çalışılır. Şarkıda sert bir şekilde yere üç kez vurulması, başkaldırıdan asla vazgeçilmeyeceğini ifade eder. Kelya Başkala bir isyan şarkısı ve oyunudur.
BILÊCAN Û BILÊCAN
Çukurca ilçesi Bilêcan bölgesinde yaşanan bir olayı anlatır. Köylülerin ayaklanma sırasında başarılı olması üzerine söylenen şarkı vücut hareketleriyle anlatılıyor. Oyun sırasında ellerin tutulmadan omuz omuza oynanması ve ağır hareketler yapılması isyandaki zaferden sonraki rahatlığı anlatır.
