Özgüven nedir?Öz,kendi demektir.Güven ise korku, çekinme ve kuşku duymadan inanma ve bağlanma duygusudur.Bu kavramı bu şekilde açıklamamın nedeni konuyu daha iyi anlamaktır.
Özgüven,eğitimde bilgi alışverişini artıran,kaliteyi daha üst düzeye çıkaran en önemli hususlardandır.
Kavramda geçen "kendi" sözcüğünden başlayalım.Birçok öğrencimiz yaptığı açıklamalarda kendileri olamamaktadır.Derslerde yorum yaparken ya da açıklama yapmaya çalışırken çoğunlukla okuduklarını ya da araştırdıklarını olduğu gibi söylemekte ve kendilerinden bir şeyler ekleyememektedir.
Diğer kavramlara gelince:
Korku,başkası ne der,benim hakkımda neler düşünürler ya da yanlış yaparsam gibi düşünceler nedeniyle yaşanmaktadır.
Çekinme,öğrencinin eğitim ortamında çoğunlukla sadece dinleyen olması,derse hiç katılmaması,dersin bir parçası sayılmaması nedeniyle yaşadığı duygudur.
Kuşku,bilgisine güvenmediğinden,dersin öğretmeni tarafından desteklenmediğinden,araştırma ve inceleme yapmadığından öğrencinin eksik bilgi duygusu yaşamasıdır.
Bağlanma ve inanma ise öğrencinin kendini derse ait hissetmemesi ya da hissettirilmemesi duygusudur.
Özgüven,öğrenciden yüksek beklenti içerisinde olmaktır.Özgüven için ortamın demokratik olması ve her görüşe saygı duyulması esastır.İç huzurun sağlanmasıdır.Birçok kişiye göre fiziksel ihtiyaçlardan sonra en önemli ihtiyaçtır.
Özgüven sahibi kişi öğrenmeye devam eder.Kendisi ile barışıktır.Yaptıkları ile yetinmez ve hatalarından dersler çıkarır.
Kendisini küçümsemez,çevresine pozitif enerji yayar ve pozitif enerji yayan kişilerden önerileri kabul eder.Özgüven sahibi kişi yerinde konuşur.Gülümser hatta yürümesine dahi dikkat eder.Çevresine güven verir.Giyimi ile örnek olur.Mükemmel olmaya çalışmaz sadece yararlı olmaya çalışır.Sabit fikirler edinmez,kaynakların tükenmesini bahane etmez,kaynaklar üretir.
Özgüven,aile ortamı ile başlar.Bu konuda derlediğim şu hususlara dikkat edilebilir.
Aile ortamında özgüveni artırmak için:
-Anne ve babalar tutarlı davranışlar sergilemelidir.
-Çocuklar için sınırlar belirlenmeli ancak demokratik tercihlere yer verilmelidir.
-Sevgi açıkça ifade edilmelidir.
-Anne ve babalar söylemleri ile iyi birer örnek olmalıdır.
-Başarısızlıktan çok başarılar üzerinde durulmalı ve bu başarılar pekiştirilmelidir.
-Çocuklarının yetenekleri bilinmeli ve bu doğrultuda beklenti içerisinde olunmalıdır.
-Çocukların haklılığı hemen bildirilmeli,yapmak istedikleri konusunda fırsatlar verilmeli,güçlü ve zayıf yönlerinin farkına varmaları sağlanmalı gibi davranışlar sergilenmelidir.
Aile ortamı dışında okul ortamında da çocukların özgüvenlerine katkı sağlanmalıdır.Bu konuda öğretmenlere bazı görevler düşmektedir.
Öğrencilerin özgüvenlerini artırmak için:
-Ortam güvenilir kılınmalıdır.
-Saygı ve hoşgörü esas alınmalıdır.
-Açık,net ve anlayışlı olunmalıdır.
-Cesaret verilmelidir.
-İmkan ve fırsat verilmelidir.
-Hedefler seçilmeli ve hedefe odaklanmaları sağlanmalıdır.
-İddialı olmaları sağlanmalıdır.
-Nedir? sorusu yerine Sizce Nedir? gibi sorular sorulmalıdır.
Sevgili öğrencilerimizin de bu konuda üzerlerine düşeni yapacaklarına olan inancımız sonsuzdur.Tek bir kelime ile birçok bilgiyi açıklamak yerine daha net,anlaşılır ve dolu dolu açıklamalar yapmaları daha yerinde olacaktır.Bunun için daha fazla araştırma yapmaları,bilgilerinden emin olmaları,kitap okumaları ve derslere ilgili olmaları gerekmektedir.
Yazıya çok yakışacağını düşündüğüm şu söz ile konuya nokta koyalım.
"Asla unutma!Sen inandığından daha cesur,göründüğünden daha güçlü ve düşündüğünden daha zekisin."(Alan Alexander Milne).
