Bizim şu Zap Vadisi el değmemiş doğasıyla görülmeye ve ziyaret edilmeye değer kanyonlardandır. Depin köprüsünden ta yukarı Kırıkdağ Vadisine, keza yine Depin köprüsünden Çukurca Irak hududuna kadar hırçın ve bir o kadar güzel akan Zap suyu etrafının yemyeşilliği ve her iki tarafından da kendisine karışan küçük büyük akarsularla beslenerek akar.
60 kilometre boyunca dar ve hırçın dağ silsileleriyle oluşan Vadi çoğu yerlerde de kanyonlar oluşturuyor. Buralar doğaseverler ve hafta sonları gelip dinlenmek isteyen, tatil yapmak isteyen ve pikniğe gelen insanlarla dolup taşıyor.
Zap suyunda rafting yapmanın ayrı bir heyecanı ve ayrı bir zevki var. Ama bir o kadar yürekli olmayı de gerektiriyor. Debisinin hızlı akması, vadisinin çoğunluğunun dar oluşu ve çoğu yerlerde kayalarla küçük şelalelerin oluştuğu Zap bu spor dalının önemli bir yeri durumunda.
Hakkâri gibi küçük bir ilin sayfiye, eğlence, tatil ve piknik yerlerinin başında geliyor Zap vadisi. Her tarafta akan berrak, soğuk ve içilebilir kaynak suları ziyaretçileri kendisine çekmekte ve huzuru yaşatmaktadır.
Ama gelin görün ki Depin mevkiinden yukarı ve aşağıya gidildiğinde Zap suyunun her iki kenarındaki çalılıklara dolanan, yapışan, takılan binler, onbinler ve hatta milyonlara varan çöp poşetleri, naylon artıkları, çocuk bezleri, ambalaj kâğıtları ve kömür torbalarının artıklarını görürsünüz. Bu ne büyük bir çirkinlik, bu ne büyük bir cehalet, bu ne büyük bir çevre katliamı ve bu ne büyük bir duyarsızlıktır.
Geçen gün ailece bir piknik yapalım, çocukları biraz eğlendirip dinlendirelim diye Zap vadisi Ağaçdibi tarafından bir su kaynağına gittik. Güzelim çeşmenin her tarafı çöpler, çocuk bezleri, kola pet şişeleri, naylon poşetler, ambalaj artıkları ve şişeler almış başını gidiyordu.
Be hey Müslüman, be hey insanoğlu!
Atalarımız “Aslan yattığı yerde belli olur” diye boşuna söylememişler. Evinde böyle misin? Yediğini ve tükettiğini sağa sola mı savuruyorsun? Onu evinde yapmıyorsan bu güzelim doğayı kirletmeye, yaşanmaz kılmaya ve çöp içerisinde bırakmaya ne hakkın var? Senin temizlik ve medeni olma kriterin bu mu?
Ve temizlik imanın yarısıdır diye buyuruyor İslam peygamberi. Tüm bunları kendine uyarlıyor ve ben temizim diyorsan bu ne vurdumduymazlık böyle? Niçin evinde uyguladığın ve görmek istediğin temizliği tabiatta ve doğada sergileyemiyorsun? Seni bundan alı koyan ne? Yoksa başkaları yaptı ben de yapayım mı diyorsun. Temizliğe önce sen başlasan ve buna ön ayak olsan nefsine çok mu ağır gelir sanıyorsun?
Doğaseverler ve çevre duyarlılığı olanlara şu öneriyi götürüyorum.
Gelin bir hafta sonu Temiz bir Hakkâri ve yaşanılabilir ve gezilebilir bir Zap Vadisi için “Zap Boylarını Çöplerden Arındırmaya” ve bir “Çöp Toplama Seferberliği”ne var mısınız?
Öyle dağlara çıkmak, fotoğraf ve selfiler çektirmek doğaseverliğin ölçüsü olmuyor.
Güzelim Zap suyunun, Vadisini kirletenlere, gerek görüntü ve gerekse çevre kirliliğiyle olumsuz iz bırakan bizlere şöyle seslendiğini duyar gibi oluyorum.
“Ey Hakkâri’de yaşayan insanlar. Medeniyim diyorsunuz. Medeni insan çevresini kirletir mi? Çevresine rastgele çöp savurur mu? Medeniyetin nimetlerinden yararlanıyorum diyorsunuz. Medeniyet nimetlerinden yararlanmak etrafı kirletmek midir? Medeniyetin her türlüsünü yaşıyorum diyorsunuz.
Medeniyetin en büyük göstergesi temiz olmak, çevreye duyarlı olmak ve geleceğe yaşanabilir bir ortam bırakmaktır. Ama sizden öncekiler sizden çok daha medeni ve çok daha temizdi. Baksanıza her tarafımı kirlettiniz. Balıklarımı bitirdiniz.
Kanalizasyon artıklarınızı bana boşaltıyorsunuz. Yemyeşil akan ben baksanıza ne pis akıyor ve ne kötü kokuyorum. Hele bana attığınız ve yıllarca çözülemeyecek plastik, naylon ve poşet türü kirliler sayesinde son demlerimi yaşıyorum nerdeyse.
Bunu sizden öncekilerin hiç biri yapmadı. Onlar sizden belki daha az okumuş, belki sizden daha fakir, belki sizden daha az gezen ve belki de sizden daha az kültürlü idi. Ama çevre duyarlılığında ve yeşile verilen önemde sizden kat be kat daha doğaseverdi, tabiat severdi. Sizin gibi yüzeysel değil içten ve samimiydi.
Benden aldıklarınızı bana geri verin ve bana attıklarınızı benden alın lütfen!”
Zap suyu böyle söylemekle haksız mı?
